شیوه‌های تشخیص التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت مزمن

پانکراس (لوزالمعده) عضوی از بدن بوده که در قسمت پشت معده قرار دارد، وظیفه آن تولید آنزیم‌هایی است که در هضم هر چه بهتر مواد غذایی به بدن کمک خواهند کرد، البته یکی دیگر از کارهای مهمی که توسط این بخش انجام می‌گیرد تولید هورمون‌هایی بوده که به کنترل سطح قند جریان خون کمک خواهند کرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی و ارزیابی پانکراتیت مزمن بپردازیم.

اطلاعاتی در رابطه با پانکراتیت مزمن

همانطور که در مقدمه هم گفته شد پانکراتیت مزمن زمانی اتفاق خواهد افتاد که لوزالمعده دچار التهاب شود، پانکراتیت حاد زمانی است که به صورت ناگهانی ایجاد شود و بعد از مدت کوتاهی رفع گردد و پانکراتیت مزمن هنگامی خواهد بود که التهاب به مدت چند ماه و یا چند سال طول بکشد اما اثری از بهبودی نباشد. یکی از مشکلاتی که می‌تواند در اثر پانکراتیت مزمن ایجاد شود زخم و آسیب‌های دائمی است، امکان ایجاد سنگ و کیست‌های کلسیمی در لوزالعمده وجود دارد که می‌تواند مجراهای مربوطه را نیز مسدود کرده و مانع رسیدن آنزیم‌های گوارشی به معده گردد. انسداد موردنظر همچنین قادر است سطح آنزیم‌های لوزالعمده و هورمون‌ها را کاهش دهد، این مسئله باعث خواهد شد که بدن برای هضم غذا دچار مشکل شود و همچنین تنظیم سطح قند خون نیز نامنظم گردد، این مشکلات می‌تواند آسیب‌های جدی در رابطه با سلامت، سوء تغذیه و حتی دیابت ایجاد نماید.

علت‌های ایجادکننده التهاب لوزالمعده

بد نیست گفته شود که علت‌های زیادی در رابطه با ایجاد پانکراتیت مزمن وجود دارند که یکی از آنها را می‌توان مصرف الکل عنوان کرد، تقریبا 70 درصد موارد ایجاد شده این مشکل را مصرف الکل تشکیل می‌دهد، بهتر است کسانی که برای سلامتی خود ارزش قائل هستند از مصرف الکل جدا پرهیز نمایند. برخی از عوامل دیگر عبارتند از:

• بیماری خود ایمنی، هنگامیکه بدنتان به اشتباه حملاتی را علیه سلول‌ها و بافت‌های سالم ترتیب می‌دهد
• انسداد کانال‌های انتقال‌دهنده آنزیم‌ها توسط سنگ‌های صفراوی یا سنگ‌های لوزالمعده
• فیبروز کیستیک که نوعی بیماری ارثی نیز می‌باشد
• برخی از اختلالات و مشکلات ژنتیکی
• وجود سطح بالایی از کلسیم که به عنوان هیپرکلسمی هم شناخته می‌شود
• وجود میزان زیادی از چربی‌های تری گلیسیرید در خون

چه کسانی ریسک بیشتری برای مبتلا شدن دارند؟

همانطور که در بندهای قبلی گفته شد مصرف الکل می‌تواند باعث ایجاد پانکراتیت مزمن گردد، حال چه بسا این افراد سیگار نیز استعمال نمایند، در این صورت شرایط بدتر خواهد شد. در برخی موارد ممکن است سوابق خانوادگی نیز در این رابطه موثر باشد. بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص شده است که پانکراتیت مزمن غالبا در افراد 30 الی 40 سال ایجاد می‌شود، البته این بیماری در مردان بیشتر از زنان دیده شده است. کودکان ساکن مناطق گرمسیری آسیا و مناطقی از آفریقا امکان دارد در معرض خطر ابتلا به پانکراتیت‌های گرمسیری باشند که نوعی دیگر از پانکراتیت مزمن به حساب می‌آید، علت دقیق پانکراتیت‌های گرمسیری ناشناخته است اما امکان دارد به دلیل سوء تغذیه باشد.

علائم مرتبط با پانکراتیت مزمن

در ابتدای این بیماری ممکن است هیچگونه نشانه‌ای را متوجه نشوید، تغییرات در لوزالمعده قبل از احساس هرگونه علائمی ایجاد خواهند شد، وقتی علائم رخ می‌دهد امکان دارد شامل موارد زیر باشد:

• درد در بخش فوقانی
• اسهال
• مدوفوع به رنگ کدر
• تهوع و داشتن حالت استفراغ
• تنگی نفس
• کاهش وزن نامعلوم
• تشنگی بیش از حد و احساس خستگی کردن

امکان دارد علائم شدیدتری را تجربه کنید زیرا بیماری در حال پیشرفت است، همانند:

• وجود مایعات لوزالمعده در شکم
• زرد شدن پوست و رنگ چشم‌ها
• خونریزی داخلی
• انسداد روده

درد ناشی از آن می‌تواند ساعت‌ها و یا روزها ادامه داشته باشد، به تدریج افراد متوجه می‌شوند که خوردن و نوشیدن باعث ایجاد درد و حتی بدتر کردن آن خواهد شد اما با پیشرفت بیماری امکان تثبیت آن نیز وجود دارد، دردی که باید برای درمان و جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.

معرفی شیوه‌های تشخیص پانکراتیت مزمن

به گزارش مجله پزشکی آسان طب در مراحل اولیه پانکراتیت مزمن تشخیص مشکل در آزمایش خون کاری بسیار دشوار بوده و به همین علت است که برای تشخیص بیماری از این روش استفاده نمی‌شود اما با این حال پزشکان آزمایش خون را برای اندازه‌گیری آنزیم‌ها تجویز می‌کنند، البته از آزمایش خون می‌توان جهت بررسی تعداد سلول‌های خونی و همچنین عملکرد کلیه و کبد نیز به کارگیری کرد. یکی دیگر از شیوه‌های تشخیص را می‌توان نمونه‌برداری از مدفوع عنوان کرد، مدفوع چرب حکایت از آن دارد که بدن شما به طور صحیح قادر به جذب پروتئین نیست. تست‌های تصویربرداری روشی قابل اطمینان برای تشخیص می‌باشد، پزشکان امکان دارد به وسیله روش‌های زیر مطالعاتی را بر روی بدن انجام دهند:

• اشعه ایکس
• اولتراسوند
• سی تی اسکن
• اسکن MRI

یکی دیگر از مواردی که پزشکان توصیه خواهند کرد سونوگرافی آندوسکوپی نام دارد، دکتر در این روش یک لوله طولانی و انعطاف‌پذیر را از طریق دهان و معده وارد خواهد کرد، این لوله موردنظر حاوی یک پروب اولتراسوند بوده و امواج صوتی را جهت ارائه تصویری درست ارائه خواهد داد. کسانی که قصد دارند به درمان پانکراتیت مزمن بپردازند خواهند توانست با استفاده از روش‌های مصرف دارو، عمل جراحی و  آندوسکوپی به کارشان ادامه دهند. بهتر است بدانید که لوزالمعده در هضم غذا تاثیرگذار خواهد بود، افرادی که دچار این مشکل هستند بهتر است به جای استفاده از 3 وعده غذایی آن را به 6 وعده تقسیم نمایند تا بتوانند به نوعی مشکل را مدیریت نمایند، برای داشتن یک رژیم غذایی پانکراتیت مزمن می‌توان به پزشک متخصص نیز مراجعه کرد.

عوارض احتمالی پانکراتیت مزمن

پانکراتیت مزمن پتانسیل ایجاد عوارض متعدد را دارد، در صورتی که بعد از تشخیص الکل باز هم به سراغ مصرف آن بروند میزان خطر را بیش از پیش کرده‌اند. ناتوانی در به دست آوردن مواد مغذی می‌تواند به عنوان یکی دیگر از عوارض بیماری شناخته شود، این مشکل نیز به دلیل ناتوانی لوزالمعده در تولید آنزیم جهت جذف مواد مغذی ایجاد می‌گردد. دیابت را هم به عنوان یکی از عوارض پانکراتیت مزمن می‌شناسند چرا که حدود 45 درصد افراد مبتلا به این بیماری دچار دیابت نیز هستند و دلیل آن ناتوانی لوزالمعده در رساندن هورمون‌های لازم جهت برقراری تعادل قند خون می‌باشد.

چشم‌انداز بلندمدت برای پانکراتیت مزمن

چشم‌انداز این بیماری کاملا به اندازه و عوامل اصلی ایجاد آن بستگی دارد، برخی از عوامل در حقیقت می‌توانند حکایت از شانس بهبودی افراد داشته باشند، از جمله عواملی همچون سن و مصرف نکردن الکل یا استعمال دخانیات، باید به این موارد دقت کرد. در صورتی که تشخیص و درمان در سریعترین زمان انجام گیرند می‌توان چشم‌انداز خوبی را متصور شد، اگر متوجه علائم پانکراتیت شدید باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید، توجه داشته باشید که مصرف نکردن الکل را می‌توان یکی از روش‌های پیشگیری از التهاب لوزالمعده یا همان پانکراتیت مزمن به حساب آورد.