نگهداری گیاه گل سنگ یک گیاه بی‌نظیر آپارتمانی
در زبان انگلسیی به دلیل لکه‌های فراوان موجود بر روی پهنه برگ های گیاه گل سنگ، آنان polka dot plant (گیاه خالخالی) خوانده می‌شوند. در ایران نیز گاهی این گیاه به اشتباه گیاه گل سنگ و همچنین گاهی خال صورتی نامیده می‌شود. هیپو ئستس گیاهی علفی است که همانند یک بوته کوچک رشد می‌کند و طرحهای رنگین برگهایش، آن را به گیاهی جذاب و دوست‌داشتنی تبدیل کرده و اندازه و رنگ لکه‌های موجود بر روی برگ نمونه‌هایی از این گیاه که به عنوان گیاه زینتی مورد استفاده قرار می‌گیرند بسیار متنوع هستند.
گیاه گل سنگ بسیار زیبا
نگهداری گیاه بی‌نظیر گل سنگ
گیاه گل سنگ
شکل معمول و متداول گیاه گل سنگ برگهای سبز رنگی دارد که نقاط بیشمار صورتی رنگ بر روی آن وجود دارد اما نمونه‌های دیگری نیز تکثیر و پرورش داده می‌شوند که لکه‌های سفید و یا قرمز بر روی پهنه برگ گیاه گل سنگ مشاهده می‌شود. به عنوان مثال در برخی کتب پرورش گل و گیاه نام علمی Hypoestes sanguinolenta برای این گیاه بکار رفته است. این گیاه نیز از جمله گیاهان زینتی است و معمولا لکه‌هایی قرمز رنگ بر روی برگهای آن وجود دارد.
گیاه گل سنگ اصولا گیاهی چند ساله است اما در فضای آزاد می‌توان به عنوان گیاه یکساله نیز از آن استفاده کرد که بدین منظور از بذر گیاه برای تکثیر انبوه آن استفاده می‌شود. گیاه گل سنگ در فضای آزاد کاشته می‌شوند و با آمدن فصل سرما از بین خواهند رفت و در طی فصل رشد ارتفاع گیاهگل سنگ اغلب به 45 سانتیمتر و حتی به 90 سانتیمتر نیز می رسد و در حدود 40-30 سانتیمتر نیز بر روی زمین فضا اشغال می‌کند. طول برگهای گیاه گل سنگ 6-4 سانتیمتر بوده و برای گرفتن بذر از گیاه باید گیاه دو ساله شود تا بتواند گل دهد. گلهای گیاه گل سنگ در سراسر سال تشکیل می‌شوند و رنگ آنان متغیر و صورتی کمرنگ، صورتی، صورتی-ارغوانی و سفید است. بعد از آنکه گلها بر روی گیاه خشک می‌توان آنان را جمع کرده و از بذر آنان استفاده کرد. از دیگر نامهای این گیاه می‌توان به این موارد اشاره کرد:Measles Plant, Flamingo Plant, Freckle Face, Pink Dot.
1-splash select series: که بر روی برگهای سبز گیاه گل سنگ چهار رنگ صورتی، سفید، صورتی پر رنگ و قرمز وجود دارد که نواحی بزرگی از پهنه برگ را به زیر پوشش خود می‌برند.
2-confetti series: که بر روی برگهای سبز گیاه گل سنگ یکی از چهار رنگ یاد شده وجود دارد و تعداد لکه‌ها نیز از گروه قبلی کمتر است.
همچنین برخی از پرورش‌دهندگان بر اساس رنگ غالب لکه‌های موجود بر روی برگ این گیاهان را در سه گروه قرار می‌دهند:
1- با نقاط قرمز 2- با نقاط سفید 3- با نقاط صورتی
نکات مهم نگهداری از گیاه گل سنگ
آبیاری گیاه گل سنگ: خاک باید مرطوب نگهداشته شود و البته خیس نماند. بهتر است که در بین دو عمل آبیاری سطح خاک گلدان گیاه گل سنگ تا حدودی خشک شود. آبیاری بیش از اندازه این گیاه موجب زرد شدن برگها و ریزش آنان می‌شوند اما اگر برگها بدون اینکه زرد شوند بریزند نشانه تشنگی گیاه است. گیاه رطوبت بالای هوا را دوست دارد که برای تامین این رطوبت از یک زیر گلدانی بزرگتر استفاد کنید و داخل زیرگلدانی تا ارتفاع لبه آن سنگریزه بریزید و تا نیمه ارتفاع دیواره در آن آب بریزید. گلدان را بر روی سنگریزه ها بگذارید. توجه کنید که ته گلدان نباید با آب در تماس باشد و این روش رطوبت مورد نیاز گیاه گل سنگ را تامین خواهد کرد. برخی از این گیاهان در زمستان دوره استراحت دارند بنابراین آبیاری را به هفته‌ای یکبار کاهش دهید. مورد دیگری که در آبیاری این گیاه باید رعایت کنید دمای آب است اگر آب سرد استفاده شود برگهای گیاه کمرنگ شده و حتی ممکن است بریزند بنابراین آب را اگر در حدود 25 درجه سانتیگراد گرم کرده و مصرف کنید نتایج بهتری در پرورش این گیاه بدست می‌آورید.
دما مناسب: دمای روز 29-24 درجه سانتیگراد و دمای شب 23-21 درجه سانتگراد برای این گیاه مناسب است. دما نباید به زیر 13 درجه سانتیگراد نزول کند. در این صورت برگها کمرنگ می‌شوند و به تدریج می ریزند.
نور مناسب برای گیاه گل سنگ: این گیاه بهترین رنگ برگسار خود را در مکانی با نور میانه خواهد داشت. یعنی محیط نباید کم نور باشد زیرا لکه های زیبای برگ کم رنگ و حتی محو می‌شود. تابش نور مستقیم آفتاب نیز برگها را خواهد سوزاند. همچنین نور زیاد محیط می‌تواند موجب پیچش برگها شود.
خاک مناسب برای گیاه گل سنگ: خاکی غنی با زهکش مناسب و خوب نیاز دارد. در طی فصل رشد هر دو هفته یک مرتبه می‌توان از کودهای محلول مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. هنگامی که ریشه‌های گیاه گل سنگ از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید موقع تعویض گلدان است که می‌توان این عمل را در فصل بهار انجام داد.
تکثیر گیاه گل سنگ به روش قلمه زدن
مرحله اول قلمه گرفتن است.
برای تکثیر گیاه گل سنگ با استفاده از قلمه زدن می‌بایست از اوایل اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه با یک وسیله مناسب (قیچی باغبانی یا چاقویی تیز) قلمه‌هایی را به طول 7 تا 10سانتیمتر جدا کنید. بهترین قلمه برای تکثیر گل سنگ گرفتن قلمه نوک ساقه‌هاست. از نوک ساقه قلمه هایی به طول 5 الی 20 سانتیمتر به همراه چند برگ (3 یا 4 برگ کافی است) تهیه کنید. توجه داشته باشید که وجود حداقل یک گره (گره مکان اتصال برگ به ساقه است) بر روی قلمه گل سنگ ضروری است. البته قلمه را از قسمت‌های مختلف گیاه نیز می‌توان تهیه کرد اما نوک ساقه به دلیل اینکه نتیجه بسیار مطلوب تری در ریشه‌زایی خواهد داشت مناسب تر است. لازم به ذکر است که برگهای پایینی را حذف نمایید به این دلیل که ممکن است در زیر خاک و آب ریشه دهند.
مرحله دوم ریشه‌زایی است.
قلمه ها را می‌توان در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده (البته بستر را نیز می توان از مخلوط شن و خاک برگ نیز تهیه کرد) و بعد در گلدانی با قطر دهانه در حدود 7 سانتیمتر حاوی کمپوست بذر و قلمه کاشت البته می‌توان قلمه را نیز در آب ریشه‌دار کرد. قلمه ها را در دمای مناسب (20درجه سانتیگراد) ، نور کافی ولی دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید. این قلمه‌ها را با نایلون و یا کیسه شفاف پلاستیکی بپوشانید تا عمل تعریق انجام شود. تعرق قلمه به عملیات ریشه‌دهی سرعت بیشتری خواهد داد.
مرحله سوم انتقال به گلدانی دیکر می باشد.
ریشه دادن قلمه گیاه گل سنگ به زمانی در حدود 2 ماه نیازمند است. پس از آن بایستی کیسه پلاستیکی را برداشته تا گیاه بتواند در محیط طبیعی به رشد خود ادامه دهد. گیاه را با کود مایع تغذیه کنید تا گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید. سپس آن را به گلدانی با قطر دهانه 10 سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت منتقل کنید. در روش ریشه دهی در آب، زمانی که طول ریشه ها به 5 سانتیمتر رسید، قلمه ها را بیرون آورده و در گلدان‌هایی با قطر دهانه 9 سانتی متر بکارید. دقت کنید که به ریشه‌ها صدمه‌ای وارد نشود.
تکثیر گیاه گل سنگ با استفاده از بذر
مرحله اول: کشت بذر و انتخاب دمای مناسب
برای کشت بذر گیاه بهتر است که در ابتدا بذر مورد نظر را مدت 24 تا 48 ساعت در آب ولرم قرار دهید و سپس در داخل یک گلدان یا سینی بذر در عمق 0.5 سانتیمتر کشت شود. بستر کشت بذر گیاه باید مخلوطی از پیت ماس و پرلیت باشد. درصورت استفاده از خاک یا بسترهای دیگر درصد جوانه‌زنی کاهش می‌یابد و در مواردی موجب عدم سبز شدن بذرها می‌شود. از اواسط تا اواخر بهار، بذرها را به صورت پراکنده بکارید ودر دمای 20 تا 23 درجه سانتیگراد قرار دهید.
مرحله دوم: زمان کشت
بهتر است که بستر کشت از نور مستقیم خورشید دور باشد.بهترین زمان کشت بهار و تابستان است. توجه کنید برای آماده سازی گیاه جهت کاشت در فضای باز در حدود 12-10 هفته قبل از آخرین سرمای بهاره بذرها باید کاشته شوند.
مرحله سوم: جوانه زنی
فراموش نشود کشیدن یک لایه پلاستیک شفاف بر روی بستر کاشت بذرها به حفظ رطوبت هوا و در نتیجه جوانه زنی بهتر بذرها کمک خواهد کرد. بذرها در طی دو هفته شروع به جوانه زدن کرده و زمانی‌که نهال‌های بذری به اندازه کافی بزرگ شدند، آن‌را بیرون آورید و در گلدانی با قطر دهانه 7 یا 8 سانتی متر حاوی کمپوست گلدان بکارید.
آفات و بیماری گیاه گل سنگ
شته، مگس سفید، کنه تارعنکبوتی و شپشک از آفات رایج گیاه گل سنگ هستند. وجود این حشرات و فعالیت آنان موجب کاهش رشد و ضعیف شدن گیاهان خواهند شد. در صورت فعالیت شته و شپشک ماده چسبناکی به نام عسلک تولید می‌شود که بر اثر آن سطوح برگ براق و چسبناک می‌شوند و مصرف این دو حشره از شیره گیاه موجب کم رنگ شدن برگها و بدشکل شدن آنان و همچینن ضعیف شدن کل گیاه می‌شود. کنه تار عنکبوتی موجب کم رنگ شدن برگها در نهایت زرد شدن آنان می‌شود و در زیر سطح برگها نیز تارهای عنکبوت بوجود می‌ایند. بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی‌کند اما شاید از متداولترین آنان سفیدک پودری از بیمایهای قارچی این گیاه است که منجر به ظهور لکه های خاکستری یا قهوه‌ای بر روی برگها می شود. شرایط نور کم و سرد و مرطوب بودن محیط این بیماری را تشدید می‌کند. محیطی با دما و نور مناسب برای گیاه تهیه کنید و از خیس شدن برگسار گیاه در حین آبیاری جلوگیری نمایید.
نکته: یکی از مشکلات این گیاه این است که به مرور زمان این شاخه‌های گیاه بلند و باریک شده و منظره‌ای نامناسب پیدا می‌کند. به همین دلیل به طور منظم باید شاخه‌های بلند گیاه سرزنی شوند تا رشد شاخه‌های جانبی تحریک و گیاه حالت بوته‌ای بیابد.
