کدام روش برای برنزه شدن مناسب تره؟

اما مدت های زیادی است که متخصصان و پزشکان در هر شرایطی اعلام کرده اند که دوستی طولانی مدت آفتاب با پوست شما، دوستی خاله خرسه است. آفتاب پوست شما را زیبا و خوش رنگ می کند اما این زیبایی همیشگی نیست. این بار دکتر مسعود داوودی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، توضیح می دهد که پشت پوست هایی که توسط فراورده های گیاهی و شیمیایی برنزه شده اند، چه عواقب جبران ناپذیری پنهان شده است.

ماورای بنفش؛ دوستی که می تواند دشمن شود

نوری که از سمت خورشید به زمین می رسد، از ترکیب چند نور یعنی ماورای بنفش، نور مرئی و نور مادون قرمز است. بین این ترکیب های نوری، ماورای بنفش است که برای پوست و بدن ما انسان ها یک سری فواید و یک سری مضراتی به همراه دارد؛ زیرا این تنها نوری است که می تواند به بدن و پوست انسان نفوذ کند. می دانیم که افراط و تفریط در هر چیزی حتی در خوردن میوه ها و سبزیجات هم ضرر و زیان هایی به دنبال دارد. نور ماورای بنفش ویتامین D را در بدن فعال کرده، باعث استحکام استخوان ها می شود. این نور قادر است زمین و اجسام را ضدعفونی کند و میکروب های مضرر را از بین ببرد. اما این شرایط زمانی اتفاق می افتد که نور آفتاب به اندازه بر بدن و اجسام بتابد؛ در غیر این صورت زیادی آن برای پوست مضر است.

شاید خیلی از افراد نسبت به این موضوع آگاه باشند اما نمی دانند منظور از آسیب های جدی چیست! همان طور که گفته شد، نور ماورای بنفش تنها نوری است که می تواند به بدن نفوذ کند و وقتی این نور بیش از اندازه نیاز بر بدن تابیده شود باعث تغییراتی در هسته سلولی بدن می شود که این تغییرات می توانند زمینه را برای ضایعات خوش خیم و بدخیم پوستی فراهم کنند؛ به خصوص که خانم ها بیشتر در معرض این خطر هستند چون پوست شان نازک تر از پوست مردها است. همچنین نازک شدن لایه ازون می تواند مشکلات ما را در مورد تابش بیش از حد نور ماورای بنفش بیشتر کند.

رنگدانه ها به شما هشدار می دهند

در پوست یک ارگان محافظتی به نام سلول های رنگدانه ساز قرار دارد که در مقابل آسیب های محیطی، از جمله نور ماورای بنفش از پوست محافظت می کنند. وقتی نور ماورای بنفش بیشتر از حد نیاز به بدن بتابد، پیغامی به سلول ها داده می شود؛ بنابراین سلول های رنگدانه ساز شروع به تیره کردن پوست می کنند؛ درست مثل عینک های فتوکرومیک که وقتی در معرض نور قرار می گیرند تیره می شوند. به همین دلیل تیره تر شدن پوست را می توان به عنوان یک فاکتور دفاعی دانست؛ در صورتی که خیلی از افراد به اشتباه این مساله را به عنوان یک فاکتور زیبایی یعنی برنزه شدن پوست می شناسند اما بدن با تیره تر کردن پوست قصد دارد به فرد هشدار دهد که نور ماورای بنفش بیشتر از حد نیاز به بدن تابیده شده است.

به فکر ۳۰ سال بعدتان هم باشید

بعضی از آسیب های ناشی از آفتاب مثل آفتاب سوختگی، قرمزی پوست و حتی تاول ها ممکن است ماندگاری کمی داشته باشند. اما مساله نگران کننده ناشی از آفتاب به این مسائل ختم نمی شود بلکه در دراز مدت بین ۱۵ تا ۲۰ سال آینده خود را به صورت پیری زودرس، لکه های رنگی پوستی و حتی سرطان های پوست نمایان می کنند. بهتر است بدانید که بعد از سرطان ریه، ملانومای بدخیم (نوعی سرطان پوست) دومین سرطان کشنده در دنیاست. همچنین افرادی که پوست سفید و روشن تری دارند مشکلاتشان خیلی بیشتر از پوست های دیگر است.

فیتوفتودرماتیت را جدی بگیرید

خیلی از افراد هر سال بدون توجه به خطری که ممکن است پوست شان را تهدید کند، صورت و بدن خود را همراه با ترکیبات مختلف در معرض نور آفتاب قرار می دهند و از این تغییر رنگ هم احساس رضایت دارند. بهتر است بدانید که فراورده های گیاهی که به پوست مالیده می شوند، پوست را به عوارض آفتاب سوختگی مستعدتر می کنند. در پزشکی اصطلاحی به نام فیتوفتودرماتیت وجود دارد که شامل واکنش های آلرژیک ناشی از تماس پوست با ترشحات گیاهی یا شیره گیاهان و قرار گرفتن زیر نور خورشید است.

نمونه این مشکل را بیشتر در افرادی می بینیم که در جنگل و مراتع پوست شان به شاخه و برگ گیاهان و گل ها کشیده شده که در راستای همین موضوع پوست شان نسبت به آفتاب حساسیت زیادی نشان می دهد. فیتوفتودرماتیت یک مساله اتفاقی است که خیلی از افراد ناخواسته دچار آن می شوند. اما امروزه اغلب جوانان ما سعی دارند با فراورده های گیاهی یا شیمیایی مثل دلستر، قهوه، تنباکو، آب هویج و. . . رنگ پوست شان برنزه تر شود؛ در صورتی که این مواد آسیب و ضررهای پوستی را دوچندان می کنند.

عوارض روغن های زیتون و نارگیل را دستکم نگیرید

درباره بعضی از روغن های گیاهی مثل روغن زیتون یا روغن نارگیل هم هنوز در مورد افزایش عارضه گزارشی ارائه نشده است؛ اما به این معنا نیست که اینها خالی از عوارض هستند. وقتی این روغن ها به پوست مالیده می شوند، توان و طاقت پوست را در برابر آفتاب، بالاتر از حد معمول می برند. به همین دلیل شخص ساعت های بیشتری در معرض آفتاب قرار می گیرد و به طور غیرمستقیم می توان گفت، این محصولات هم خالی از عارضه نیستند. پس نتیجه می گیریم که قهوه، حنا و امثال آنها مستقیم اما روغن هایی مثل زیتون و نارگیل به طور غیر مستقیم به پوست ضرر می رسانند.

از سولاریوم بیشتر بترسید

شاید فکر کنید که ضرر سولاریوم از نور آفتاب کمتر است، زیرا مدت زمان کوتاه تری در دستگاه قرار می گیرید. اما افرادی که چنین تفکری دارند سخت در اشتباه هستند. نور چراغ های سولاریوم نور خالص شده ماورای بنفش است؛ به همین دلیل تحمل بیمار را برای ماندن در چنین نورهایی افزایش می دهد. در صورتی که نور مادون قرمز خورشید باعث گرم شدن و بالا رفتن پوست شده، طاقت فرد هم برای ماندن در مقابل نور آفتاب کمتر می شود اما در سولاریوم طول زمان کوتاه تر و طاقت فرد بیشتر بوده و برای همین عوارض بیشتری به پوست می رسد.

کرم های برنزه کننده را جایگزین کنید

افرادی که قصد دارند پوست تیره تر یا به اصلاح برنزه ای داشته باشند، بهتر است از کرم های اتوبرنز استفاده کنند. این کرم ها عارضه خاصی برای پوست به همراه ندارند، اما برخی از پوست ها ممکن است نسبت به آنها آلرژی و حساسیت داشته باشند که توصیه می شود این افراد استفاده نکنند. در غیر این صورت استفاده کرم های برنزه کننده برای افرادی که عارضه ندارند، بلامانع است.

ضدآفتاب هم دیگر سپر بلای تان نمی شود

افرادی که از کرم ضدآفتاب استفاده می کنند، فکر می کنند که دیگر پوست شان صددرصد در مقابل نور آفتاب محافظت می شود. اما باید بدانید که ضدآفتاب هایی که ۱۰۰spf هم دارند به طور صددرصد از پوست محافظت نمی کنند؛ به طور مثال عینک آفتابی باعث می شود نور کمتری به چشم ها برخورد کند، اما فرد از پشت عینک دودی هم قادر است ببیند و کرم های ضدآفتاب هم به همین طریق عمل می کنند.

کرم های ضدآفتاب تا حدی قادرند از رسیدن نورماورای بنفش به پوست جلوگیری کنند؛ به همین دلیل برخی از افراد فکر می کنند با زدن ضدآفتاب می توانند به راحتی در آفتاب تردد کنند مثلا در استرالیا افراد بعد از زدن ضدآفتاب خود را در معرض نور خورشید قرار می دهند و فکر می کنند علاوه بر رنگ گرفتن، پوست شان هم محافظت می شود اما این موضوع باعث شده است که سرطان های پوستی در این افراد بیشتر از سایرین شود؛ از طرفی ضدآفتاب تحمل این افراد را در برابر نور خورشید بالا برده است و این به ضررشان تمام می شود بنابراین افرادی که از کرم ضدآفتاب استفاده می کنند هم نباید به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرند.

بچه ها باید ضدآفتاب را دوست داشته باشند

برای بچه های زیر شش ماه، معمولا ضدآفتاب برایشان استفاده نمی شود و باید با پوشش مناسب در برابر آفتاب از آنها محافظت کرد. بین سن ۲ تا ۶ سال در مورد مصرف ضدآفتاب هنوز تردید وجود دارد، اما ترجیح بر این است که استفاده شود. تا سن ۱۲ سالگی باید افراد از ضدآفتاب های مخصوص کودکان استفاده کنند و بعد از ۱۲ سالگی از ضدآفتاب های مخصوص بزرگسال استفاده می شود.

نکاتی که لازم است از ضدآفتاب ها بدانید

این نکته را هم بدانید که هرچه spf ضدآفتاب ها بالاتر باشد، نشانه بهتر بودن آنها نیست، چون که اگر خاصیت حفاظتی پوست بالاتر باشد سنگینی روی پوست بیشتر بوده و برای افراد به خصوص پوست های چرب ممکن است مشکل ساز شود. معمولا به اندازه یک قاشق چای خوری پر باید ضدآفتاب روی پوست صورت، گردن، دست ها و. . پخش کرد و باید هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تکرار شود.