معرفی مزایا و منابع ویتامین K2

ارائه اطلاعاتی در رابطه با ویتامین K2

ویتامین K در سال 1929 به عنوان یک ماده مغذی ضروری برای انعقاد خون (لخته شدن خون) کشف شد. ویتامین K2 به نوبه خود شامل تعدادی از انواع مواد شیمیایی مرتبط با طول‌های مختلف از زنجیره‌های جانبی کربن است که از اتم گروه ایزوپرونید ساخته شده‌اند. ویتامین K2 دارای دو شکل اصلی است که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

√ ویتامین K1 (فیلوکینون): در غذاهای گیاهی مانند سبزیجات سبز رنگ یافت می‌شود.

√ ویتامین K2 (مناکینون): در غذاهای حیوانی و غذاهای تخمیر شده یافت می‌شود.

در نظر داشته باشید که ویتامین K2 به چندین زیرمجموعه تقسیم می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها MK-4 و MK-7 نام دارند.

چگونگی عملکرد ویتامین K1 و K2

ویتامین K پروتئین‌هایی را فعال می‌کند که در لخته شدن خون، متابولیسم کلسیم و سلامت قلب نقش دارند. به گزارش مجله پزشکی آسان طب یکی از مهم‌ترین وظایف این ویتامین تنظیم رسوب کلسیم است. برخی از دانشمندان بر این عقیده‌اند که نقش ویتامین‌های K1 و K2 کاملا متفاوت هستند و باید به عنوان مواد مغذی جداگانه طبقه‌بندی شوند. مطالعات کنترل شده در افراد نیز بیانگر این موضوع است که مکمل‌های ویتامین K2 به طور کلی باعث بهبود سلامت استخوان‌ها و قلب می‌شوند، در حالی که ویتامین K1 فواید قابل توجهی ندارد، با این حال هنوز مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

جلوگیری از بیماری‌های قلبی با مصرف این ویتامین

تجمع کلسیم در شریان‌های اطراف قلب یک خطر بزرگ برای بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود، بنابراین هر چیزی که بتواند این تجمع کلسیم را کاهش دهد ممکن است به جلوگیری از بیماری‌های قلبی نیز کمک کند. ویتامین K به جلوگیری از انقباض کلسیم در شریان‌ها کمک بسزایی خواهد کرد. در طی یک مطالعه، افرادی که دارای مصرف بالای ویتامین K2 بودند به میزان 52 درصد کمتر دچار کلسیفیکاسیون (تجمع کلسیم در شریان‌ها) شده و به میزان 57 درصد خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در آن‌ها طی یک دوره 7 تا 10 ساله کمتر بوده است. مطالعه دیگری که بر روی 16056 زن انجام شده، مشخص کرد که شرکت کنندگان با میزان مصرف بالای ویتامین K2 ریسک ابتلای کمتری به بیماری‌های قلبی داشته‌اند. مصرف هر 10 میکروگرم K2 در روز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا 9 درصد کاهش می‌دهد. قابل توجه است که ویتامین K1 در هیچ یک از این دو مطالعه مورد بررسی قرار نگرفته است، با این حال در نظر داشته باشید که مطالعات فوق به اصطلاح مشاهده‌ای بوده و اثبات کلی برای یافتن علت و معلول آن وجود ندارد.

بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان

پوکی استخوان یکی از مشکلات رایج بسیاری از افراد محسوب می‌شود. این مشکل خصوصا در میان زنان مسن شایع بوده و به طور چشمگیری خطر شکستگی را افزایش می‌دهد. ویتامین K2 نقش مهمی در متابولیسم کلسیم که ماده معدنی اصلی استخوان‌هاست، ایفا می‌کند. این ویتامین فعالیت اتصال دهنده کلسیم به دو پروتئین به نام‌های ماتریکس جی ال ای و استیوکلسین را که در ساخت و حفظ استخوان‌ها موثرند، فعال می‌کند. باید توجه داشت که شواهد قابل توجه‌ای از مطالعات کنترل شده، مبنی بر مزایای عمده ویتامین K2 بر سلامت استخوان وجود دارد. یک آزمایش 3 ساله روی 244 زن یائسه نشان داد آن‌هایی که مکمل ویتامین K2 را دریافت کرده‌اند، کاهش تراکم استخوان وابسته به سن در آن‌ها روند کند‌تری داشته است.

بهبود سلامت دندان توسط ویتامین K2

محققان بر این عقیده‌اند که ویتامین K2 ممکن است بر سلامت استخوان تاثیر بگذارد، اما با این حال هیچ مطالعات انسانی که مستقیما این نظریه را مورد آزمایش قرار داده باشد، وجود ندارد. بر اساس مطالعات حیوانی و نقش این ویتامین در متابولیسم استخوان، منطقی است فرض کنیم که این ماده مغذی سلامت دندان را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. یکی از پروتئین‌های اصلی تنطیم کننده در سلامت دندان‌ها استئوکلسین است؛ همان پروتئینی که برای متابولیسم استخوان حیاتی بوده و توسط ویتامین K2 فعال می‌شود. استئوکلسین مکانیسمی را آغاز می‌کند که سبب تحریک رشد عاج جدید شده که همان بافت کلسیفیه زیر مینای دندان است. در اینجا علاوه بر ویتامین K2، ویتامین های A و D هم نقش مهمی ایفا می‌کنند.

مبارزه با سرطان به کمک این ویتامین

سرطان یکی از دلایل شایع مرگ در بسیاری از کشورهای مختلف است. با وجود اینکه عرصه پزشکی مدرن، راه‌های زیادی برای درمان آن پیدا کرده است، اما موارد جدید آن هنوز هم در حال افزایش هستند، از این رو یافتن راهکارهایی موثر جهت پیشگیری، بسیار مهم می‌باشد. مطالعات متعددی بر روی ویتامین K2 و نوع خاصی از سرطان انجام شده است که نتایج 2 مطالعه بالینی حکایت از آن دارند که ویتامین K2، عود سرطان کبد را کاهش داده و مدت زمان زنده ماندن فرد پس از ابتلا به سرطان را افزایش خواهد داد. علاوه بر این، نتایج یک مطالعه که بر روی 11000 مرد انجام شده است، نشان می‌دهد که مصرف بالای ویتامین K2 با کاهش 63 درصدی خطر ابتلا به سرطان پروستات پیشرفته ارتباط دارد و این در حالی است که ویتامین K1 تاثیری نداشته است.

معرفی منابع مختلف ویتامین K2

به طور کلی در رژیم غذایی افراد، منابع غنی از ویتامین K1 وجود دارد اما ویتامین K2 کمتر رایج است. بدن هر فردی قادر است تا حدی ویتامین K1 را به K2 تبدیل نماید و این مسئله بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا میزان ویتامین K1 در یک رژیم غذایی معمولی تقریبا 10 برابر ویتامین K2 است. با این حال، شواهد موجود نشان می‌دهد که روند تبدیل همیشه به خوبی انجام نمی‌پذیرد و ناکارآمد خواهد بود زیرا بهره بردن مستقیم از ویتامین K2 یقینا تاثیر مفیدتری خواهد داشت. ضمن این که ویتامین K2 توسط باکتری‌های روده در روده بزرگ هم تولید می‌شود و شواهدی وجود دارد که مصرف زیاد آنتی بیوتیک‌ها منجر به کمبود ویتامین K2  در بدن می شود. متاسفانه مصرف متوسط این ماده مغذی فوق العاده مهم در رژیم غذایی مدرن کم است. ویتامین K2 به طور عمده در غذاهای حیوانی و تخمیر شده یافت می‌شود که اغلب افراد زیاد از آن‌ها مصرف نمی‌کنند. منابع حیوانی غنی شامل محصولات لبنی پرچرب (گاوی که از علف تغذیه شده باشد)، جگر و زرده تخم مرغ است. ویتامین K محلول در چربی است یعنی محصولات لبنی کم چرب و گوشت‌های بدون چربی حاوی مقادیر بالایی از این ویتامین نیستند. مواد غذایی حیوانی زیرگروه MK-4 هستند در حالی که مواد غذایی تخمیر شده مانند ترشی کلم، ناتو و میسو حاوی زیرگروه‌های MK-5 و MK-14 این ویتامین هستند. اگر این مواد غذایی در دسترس شما نیستند، می‌توانید از مکمل‌های جایگزین آن‌ها استفاده نمایید. در صورتی که مکمل ویتامین K2  را به همراه مکمل ویتامین D  مصرف کنید حتی می‌توانید بیشتر از مزایای آن‌ها بهره مند شوید چرا که این دو ویتامین دارای اثرات متقابل هستند.