برادیکاردی یا کندتپشی (کندی ضربان قلب)
برادیکاردی یعنی ضربان قلبتان بسیار آهسته باشد. در اکثر افراد قلب بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه در زمان استراحت می‌زند. اگر قلبتان کمتر از ۶۰ مرتبه در دقیقه بزند، یعنی تپش قلبتان کندتر از حد نرمال است.
کندتپشی قلب می‌تواند نرمال و سالم بوده و یا نشانه مشکلی در سیستم الکتریکی قلب باشد.
در بعضی افراد، کند بودن ضربان قلب مشکلی به وجود نمی‌آورد و حتی می‌تواند نشان سالم بودن باشد. افراد بزرگسال و ورزشکاران معمولاً دارای ضربان قلبی پایین‌تر از ۶۰ ضربه در دقیقه هستند.
اما در افراد دیگر برادیکاردی نشانه مشکلی در سیستم الکتریکی قلب است. به این معنی که ضربان‌ساز طبیعی قلب درست کار نمی‌کند و یا مجراهای الکتریکی قلب دچار اختلال شده‌اند. در اشکال جدی‌تر برادیکاردی، قلب آنقدر کند می‌زند که نمی‌تواند خون کافی برای نیازهای بدن پمپاژ کند. این علائمی در فرد ایجاد کرده که می‌تواند جان او را به خطر بیندازد.
مردان و زنان در سن ۶۵ سال و بالاتر دچار کندتپشی می‌شوند که نیاز به درمان دارد. با بالا رفتن سن، سیستم الکتریکی قلب معمولاً به طور نرمال کار نمی‌کند.
برادیکاردی چه علت‌هایی دارد؟
عوامل زیر می‌توانند موجب بروز برادیکاری در فرد شوند:
- تغییرات قلب که در اثر بالا رفتن سن ایجاد می‌شوند.
- بیماری‌هایی که به سیستم الکتریکی قلب آسیب می‌زنند. این بیماری‌ها عبارتند از: بیماری عروق کرونر، حمله قلبی، عفونت‌هایی مثل اندوکاردیت و میوکاردیت.
- وضعیت‌هایی که می‌توانند پالس‌های الکتریکی را در قلب کند کنند. نمونه‌های آن می‌تواند پایین بودن سطح تیروئید (کم‌کاری تیروئید) یا عدم‌توازن الکترولیت‌ها مثل بالا بودن میزان پتاسیم در خون باشد.
- بعضی داروهایی که برای درمان مشکلات قلبی یا فشارخون بالا استفاده می‌شوند مثل بتا-بلاکرها، آنتی‌هیستامین‌ها و دیگوکسین.
برادیکاردی چه نشانه‌هایی دارد؟
بیش از اندازه کند بودن ضربان قلب می‌تواند موجب بروز نشانه‌های زیر شود:
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- احساس تنگی‌نفس و مشکل در ورزش کردن
- احساس خستگی
- درد سینه
- احساس سردرگمی و مشکل در تمرکز
- غش، اگر کند بودن ضربان قلب موجب افت فشار خون شود.
بعضی افراد مبتلا به برادیکاری هیچ علائم و نشانه‌ای را تجربه نمی‌کنند و یا علائمشان آنقدر خفیف است که تصور می‌کنند بخاطر بالا رفتن سن باشد.
با گرفتن نبض می‌توانید سرعت ضربان‌قلب خودتان را اندازه بگیرید. اگر ضربان‌قلبتان کند و یا نامنظم بود، حتماً با پزشکتان در میان بگذارید.
برادیکاردی چطور تشخیص داده می‌شود؟
پزشک برای تشخیص برادیکاردی نبض شما را می‌گیرد. همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی از شما انجام داده، سوالاتی درمورد سوابق سلامتی‌تان بپرسد و یا الکتروکاردیوگرام (EKG یا ECG) برایتان انجام دهد. EKG سیگنال‌های الکتریکی کنترل‌کننده ریتم قلب را اندازه‌گیری می‌کند.
برادیکاردی معمولاً به طور ناپیوسته اتفاق می‌افتد، به همین دلیل ممکن است با EKG استاندارد که در مطب پزشک انجام می‌شود، این مشکل تشخیص داده نشود. EKG فقط زمانی می‌تواند برادیکاردی را تشخیص دهد که در زمان انجام آزمایش دچار آن باشید.
ممکن است لازم باشد یک الکتروکاردیوگرام قابل‌حمل با خود داشته باشید. این ابزار سبک هولتر مانیتور هم نامیده می‌شود. این مانیتور را یک یا چند روز به خود وصل می‌کنید و ریتم قلب شما را در طول روز ثبت می‌کند.
همچنین ممکن است برای تشخیص اینکه مشکل دیگری موجب بروز کند شدن ضربان قلب شما شده است یا نه، از شما آزمایش خون گرفته شود.
برادیکاردی چطور درمان می‌شود؟
اینکه برادیکاردی چطور درمان می‌شود به علت بروز آن بستگی دارد. نوع درمان به علائم آن هم مرتبط است. اگر برادیکاری موجب بروز هیچ علائمی نشده باشد، معمولاً مورد درمان قرار نمی‌گیرد.
اگر آسیب به سیستم الکتریکی قلب موجب کند شدن ضربان قلب شما شده باشد، احتمالاً لازم خواهد بود که یک ضربان‌ساز داشته باشید. ضربان‌ساز ابزاری است که زیر پوست شما قرار می‌گیرد و به اصلاح ضربان قلبتان کمک می‌کند. افراد بالاتر از ۶۵ سال معمولاً دچار برادیکاردی می‌شوند که نیاز به ضربان‌ساز دارد.
اگر مشکل جسمی دیگری مثل کم‌کاری تیروئید یا عدم‌توازن الکترولیت‌ها موجب کند شدن ضربان قلب شده باشد، درمان آن مشکل، برادیکاردی را نیز برطرف خواهد کرد.
اگر مصرف دارویی موجب کند شدن بی‌اندازه ضربان قلب شده باشد، دکتر دوز مصرفی دارو شما را تغییر داده و یا دارویتان را عوض خواهد کرد. اگر نمی‌توانید مصرف آن دارو را قطع کنید، احتمالاً به ضربان‌ساز نیاز خواهید داشت.
هدف درمان بالا بردن ضربان قلب تا اندازه‌ای است که بدن خون موردنیاز خود را دریافت کند. اگر برادیکاری حاد مورد درمان قرار نگیرد، می‌تواند موجب بروز مشکلات بسیاری شود. این مشکلات عبارتند از غش و آسیب‌های ناشی از آن و حتی مرگ.
چه اقداماتی را می‌توانید در خانه برای بهبود برادیکاردی انجام دهید؟
برادیکاردی معمولاً نتیجه یک مشکل قلبی دیگر است، به همین دلیل انجام اقداماتی برای داشتن سبک‌زندگی سالم‌تر می‌تواند سلامت عمومی شما را بالا ببرد. این اقدامات عبارتند از:
- داشتن یک برنامه‌غذایی که برای سلامت قلب مفید بوده و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و لبنیات کم‌چرب باشد.
- داشتن فعالیت بدنی در اکثر یا تمام روزهای هفته. پزشکتان به شما خواهد گفت که چه سطح از فعالیت بدنی برای شما بی‌اشکال و سالم است.
- پایین آوردن وزن در صورت لزوم.
- سیگار نکشیدن.
- کنترل سایر مشکلات جسمانی مثل فشارخون یا کلسترول بالا.
اگر دچار غش، درد سینه یا تنگی‌نفس حاد شدید، حتماً به دنبال کمک اضطراری باشید. اگر احساس کردید ضربان‌قلبتان پایین‌تر از حد نرمال است، ممکن است دچار غش شوید و یا احساس تنگی‌نفس شدید داشتید، فوراً با پزشکتان تماس بگیرید.
ضربان‌سازها یا پیس‌میکرها
اکثر کسانیکه از دستگاه‌های ضربان‌ساز استفاده می‌کنند، زندگی طبیعی و سالمی را دنبال می‌کنند. ممکن است لازم باشد که از چیزهایی که میدان‌های مغناطیسی یا الکتریکی قوی دارند دوری کنید زیرا عملکرد دستگاه شما را دچار اخلال می‌کنند. اما استفاده از اکثر دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی خالی از مشکل است.
دکتر دستگاه پیس‌میکر شما را به طور منظم چک خواهد کرد. اگر دچار علائمی شدید که نشان می‌داد دستگاه به خوبی کار نمی‌کند، حتماً با پزشکتان تماس بگیرید. این علائم عبارتند از:
- ضربان‌قلبتان خیلی تند یا خیلی کند شد.
- احساس سرگیجه، سبکی سر یا غش داشتید.
- دچار تنگی نفسی شدید که قبلاً برایتان پیش نیامده بود و یا رو به وخامت بود.
