10 علت شایع ایجاد گزگز پا را بشناسید

این وضعیت معمولا نگران کننده نیست زیرا ممکن است به دلیل قرار گرفتن در یک موقعیت ثابت و فشار وارده بر اعصاب رخ دهد و پس از حرکت کردن این احساس از بین برود. با این حال، در برخی مواقع گزگز پا پایدار بوده و با درد همراه است که در این صورت باید به پزشک مراجعه کرد تا آن‌ها به شما در تعیین علت کمک کنند.

معرفی دلایل مختلف بروز گزگز پا

علائم مختلفی می‌توانند موجب بروز گزگز یا سوزن سوزن شدن پا شوند که ما در این مقاله به 10 مورد از مهم‌ترین و شایع‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.

مورد اول؛ نوروپاتی دیابتی 

دیابت یکی از شایع‌ترین علت گزگز مداوم پا بوده و نوروپاتی دیابتی نتیجه آسیب عصبی ناشی از قند خون بالا می‌باشد. علائم دیابت عبارتند از:

• تکرر ادرار
• تشنگی شدید
• خشکی دهان
• خارش پوست
• بوی بد دهان
• درد یا بیحسی در ناحیه دست و پا
• افزایش گرسنگی
• کاهش غیرطبیعی وزن
• بروز زخم
• عفونت
• خواب آلودگی
• تغییرات در بینایی
• تهوع و استفراغ

پزشک برای تشخیص دیابت و یا تعیین گزگز پا ناشی از دیابت، سابقه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار داده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد، همچنین یک آزمایش خون برای بیمار تجویز می‌نماید. به گزارش مجله پزشکی آسان طب دیابت با انجام برخی تغییرات در سبک زندگی و همچنین مصرف داروهایی مانند انسولین درمان خواهد شد.

مورد دوم؛ ایجاد مشکل بارداری

در طول بارداری ممکن است فرد در پاهای خود احساس گزگز نماید. این احساس امکان دارد با استراحت دادن به پاها، تغییر موقعیت و یا هیدراته شدن برطرف شود اما در صورت ادامه‌دار بودن و یا احساس ضعف و التهاب، فرد باید به پزشک مراجعه کند تا مطمئن شود که هیچ عامل جدی وجود ندارد.

مورد سوم؛ کمبود ویتامین 

عدم دریافت کافی از ویتامین‌های خاص، به ویژه ویتامین‌های گروه B می‌توانند باعث گزگز یا خواب رفتن پا شوند. کمبود ویتامین می‌تواند به علت یک رژیم غذایی نامناسب و یا بروز یک وضعیت جدی رخ دهد. فرد در صورت کمبود ویتامین B12، ممکن است برخی از علائم نامبرده شده زیر را تجربه نماید:

• خستگی
• تنگی نفس
• سرگیجه
• گزگز و سردی در ناحیه دست و پا
• سر درد
• درد در ناحیه قفسه سینه
• مشکلات گوارشی
• حالت تهوع
• بزرگی کبد

پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی فرد را مورد بررسی قرار داده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد، همچنین برای تعیین اینکه آیا فرد دارای کمبود ویتامین است یا خیر، یک آزمایش خون را تجویز می‌نماید. با توجه به علت کمبود ویتامین، فرد ممکن است نیاز به مکمل‌های ویتامین یا درمان‌های دیگری نیاز داشته باشد.

مورد چهارم؛ نارسایی کلیه 

نارسایی کلیه می‌تواند موجب بروز گزگز پا شود. دلایل بسیاری موجب بروز نارسایی کلیه می‌گردند، اما دیابت و فشار خون بالا، شایع‌ترین می‌باشند. علائم ناشی از نارسایی کلیه به شرح ذیل می‌باشند:

• درد، گزگز و بیحسی در پاها
• گرفتگی و انقباض عضلات
• ضعف عضلانی
• احساس مور مور شدن

پزشک ممکن است برای تعیین این موضوع که آیا نارسایی کلیه موجب بروز گزگز پا شده است یا خیر، تعدادی از آزمایشات را انجام دهد. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• الکترومیوگرافی (EMG) که فعالیت عضلانی را می‌سنجد
• آزمایش سرعت هدایت عصبی
• آزمایش خون

درمان نارسایی کلیه شامل دیالیز و پیوند کلیه است.

مورد پنجم؛ بیماری‌های خود ایمنی

بیماری‌های خود ایمنی زمانی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی به اشتباه به بدن خود فرد حمله نماید. تعدادی از بیماری‌های خود ایمنی موجب گزگز پا می‌شوند که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• لوپوس
• سندرم شوگرن
• سندرم گیلن باره
• بیماری سلیاک
• آرتریت روماتوئید
• بیماری ام اس

برای تعیین اینکه آیا اختلال خود ایمنی موجب بروز گزگز پا در فرد می‌شود یا خیر، پزشک سابقه خانوادگی و تاریخچه پزشکی فرد را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی بر روی او انجام می‌دهد، همچنین احتمال دارد تعدادی آزمایش خون برای وی تجویز نماید. توجه داشته باشید که درمان بیماری‌های خود ایمنی متفاوت بوده و ممکن است شامل تغذیه مناسب و مصرف داروها شود.

مورد ششم؛ ایجاد برخی عفونت‌ها

تعدادی از عفونت‌ها می‌توانند موجب التهاب عصب‌ها شده و به گزگز پا منجر شوند. این عفونت‌ها شامل موارد قید شده زیر می‌گردند:

• بیماری لایم
• هپاتیت B و C
• ایدز
• جذام

اگر حس می‌کنید دچار عفونت شده‌اید، باید به پزشک مراجعه کرده تا آن‌ها تاریخچه پزشکی شما را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی بر روی شما انجام دهند. در بیماری‌های عفونی احتمالا آزمایش خون را نیز تجویز خواهند کرد. درمان این وضعیت بستگی به نوع عفونت متفاوت بوده اما عموما شامل دارو خواهد بود.

مورد هفتم؛ مصرف داروهای خاص

مصرف برخی از داروها می‌توانند موجب گزگز پا به عنوان یک عارضه جانبی شوند. شایع‌ترین داروهایی که موجب این وضعیت می‌گردند، داروهایی است که برای مبارزه با سرطان (شیمی درمانی) و بیماری ایدز مورد استفاده قرار می‌گیرند. سایر داروها شامل موارد زیر خواهند شد:

• تشنج
• بیماری‌های قلبی
• فشار خون بالا

اگر فرد پس از مصرف دارو، در پای خود احساس گزگز نماید، باید برای تعیین آنکه این مورد جزو اثر جانبی دارو محسوب می‌شود یا خیر، به پزشک مراجعه کند. پزشک با توجه به نتیجه، در رابطه با تغییر یا عدم تغییر دوز مصرفی تصمیماتی خواهد گرفت.

مورد هشتم؛ عصب تحت فشار

اگر عصب شما در پشت پا تحت فشار باشد، ممکن است گزگز پا احساس شود. عصب‌های تحت فشار ممکن است به علت آسیب یا التهاب به وجود آیند. در این وضعیت فرد ممکن است هر یک از عوامل نامبرده شده زیر را تجربه نماید:

• درد
• احساس تغییراتی در پا
• کاهش یافتن دامنه حرکتی

پزشک برای تشخیص چنین وضعیتی، سابقه پزشکی فرد را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او همچنین ممکن است یک آزمایش الکترومیوگرافی جهت مشاهده فعالیت عضلانی یا یک آزمایش سرعت هدایت عصبی انجام دهد. سایر آزمایش‌ها ممکن است شامل MRI یا سونوگرافی باشند. درمان این حالت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• استراحت کردن
• مصرف دارو
• انجام فیزیوتراپی
• جراحی       

مورد نهم؛ قرار گرفتن در معرض سم

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص و سموم، می‌تواند باعث احساس گزگز در پاها شود. آن‌ها همچنین ممکن است فرد را دچار درد، بیحسی و ضعف کرده و راه رفتن وی را با مشکل مواجهه سازند. برخی از سموم که در صورت نفوذ به پوست، می‌توانند موجب گزگز پا شوند، عبارتند از:

• سرب
• آرسنیک
• جیوه
• تالیوم
• حشره کش‌های آلی
• الکل
• برخی از داروهای گیاهی
• ضد یخ
• چسب

تشخیص سم‌زدایی به عنوان عامل گزگز پا، امری دشوار محسوب می‌شود. پزشک سابقه پزشکی فرد را بررسی کرده و سوالاتی از او در رابطه با جزئیات مربوط به کار، محیط خانه، رژیم غذایی و مکمل‌‌های دیگر خواهد پرسید. برخی نیز ممکن است جهت تشخیص، آزمایش خون انجام دهند. درمان این وضعیت ممکن است شامل داروها، اقدامات ایمنی و تغییر محیط زیست باشد.

مورد دهم؛ علت‌های ناشناخته

گاهی اوقات علت گزگز پا شناخته شده نیست. پزشکان این وضعیت را idiopathic می‌نامند. این وضعیت در افراد بالای 60 سال شایع بوده و بدین صورت است که افراد به هنگام ایستادن یا راه رفتن در پاهای خودن احساس گزگز، سوزش، درد، بیحسی، ضعف و بی‌ثبات بودن را تجربه می‌نمایند. پزشک بر روی فرد، یک معاینه فیزیکی انجام داده و تعدادی آزمایش توصیه می‌کند تا هر عاملی که موجب بروز نشانه‌های نامبرده شده می‌گردد را رد نماید. درمان این حالت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد درد
• اقدامات ایمنی
• پوشیدن کفش‌های مناسب

زمان مناسب برای مراجعه به پزشک

اگر فرد به طور مداوم دچار گزگز پا شود و این وضعیت با درد همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد. اگر این حالت با عواملی مانند سر درد شدید، سوزن شدن ناحیه صورت و یا ضعف ناگهانی همراه باشد، باید به مراقبت‌های پزشکی فوری مراجعه کرد زیرا این عوامل می‌توانند از بروز سکته مغزی خبر داده و زندگی فرد را تهدید نمایند.