کراتینین خون چیست ؟ علل، عوارض و درمان کراتینین بالای خون

کراتینین (Creatinine) فرآورده‌ای از سوخت و ساز در ماهیچه‌ها است که از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد. سطح کراتینین در خون می تواند به شما اطلاعاتی را در مورد کارکرد صحیح کلیه و درمان کراتینین بالا ، ارائه دهد.

کراتینین محصول جانبی حاصل از متابولیسم پروتئین کراتین است که در اثر فعالیت طبیعی ماهیچه‌ها تولید می‌شود.

عضلات برای تولید انرژی پروتئین کراتین را به ماده‌ای به نام کراتینین تبدیل می‌کنند. کراتینین از طریق جریان خون به کلیه می‌رسد تا از طریق آن دفع گردد.

حال اگر سطح کراتینین خون در فردی بالا باشد و یا دفع کراتینین کلیه در فردی پایین باشد، هر دو می‌تواند به معنای عملکرد ضعیف کلیه‌ها باشد؛ زیرا نتوانسته است این ماده دفعی را به خوبی از جریان خون پاکسازی و به وسیله ادرار دفع کند.

پزشکان سطح کراتینین را در خون برای بررسی عملکرد کلیه اندازه گیری می کنند چرا که درمان کراتینین بالا بسیار ضروری است.

این نکته مهم را نیز فراموش نکنید که هرگاه در جواب آزمایشتان دیدید که کراتینین خونتان بالاست، حتما به این معنا نیست که مشکل کلیوی دارید.

گاهی به دلایل دیگری نیز سطح کراتینین خون بالا می‌رود به طوری که سرعت دفع کراتینین کلیه کفاف آن را نمی‌دهد. مثلاً زمانی که فردی به مدت طولانی از یک رژیم غذایی با گوشت زیاد استفاده کند.

ورزشکاران حرفه‌ای نیز بیش از سایر افراد کراتینین تولید می‌کنند. بعلاوه کاهش وزن سریع ، بیماری های مزمن و یا سوء تغذیه نیز ممکن است باعث بالا رفتن سطح کراتینین خون شود.

عوامل ایجاد کراتینین بالا

1 . فشار خون بالا : عدم کنترل فشار خون بالا منجر به افزایش کراتینین و اوره خون می‌شود.
2 . خستگی بیش از حد : کاهش میزان استراحت بدن می‌تواند باعث افزایش کراتینین شود.
3 . مصرف داروهایی که باعث ایجاد مسمومیت کلیوی و افزایش میزان کراتینین می‌شوند.
4 . مصرف مقدار زیادی گوشت مخصوصا گوشت قرمز در طولانی مدت
5 . اختلالات ادراری مانند ادرار خونی برای مدت زمان طولانی و دفع پروتئین که باعث افزایش میزان کراتینین و اوره می‌شود.
6 . افزایش مصرف نمک

 علائم ناشی از کراتینین بالای خون

1 . احساس دی هیدراته شدن
2 . خستگی
3 . ورم
4 . نفس تنگی
5 . سرگیجه
6 . حالت تهوع و استفراغ
7 . خشکی پوست

میزان نرمال و طبیعی کراتینین در خون

اکثر مردانی که کلیه‌هایشان عملکرد طبیعی دارد حدود ۱٫۲ تا ۰٫۶ میلی‌گرم/دسی لیتر کراتینین در خون خود دارند.

اغلب زنانی که کلیه سالم دارند نیز میزان ۱٫۱ تا ۰٫۵ میلی‌گرم/ دسی لیتر کراتینین در خونشان وجود دارد.

سطح کراتینین خون به طور کلی در زنان کمتر از مردان است؛ زیرا ماهیچه‌های زنان به طور میانگین کمتر از مردان است.

کراتینین بالا نشانه چیست؟

زمانی که به هر دلیلی در عملکرد کلیه‌ها اختلال ایجاد می‌شود، میزان کراتینین خون به دلیل عملکرد ضعیف کلیه‌ها در تصفیه کراتینین بالا می‌رود. از این رو می‌توان گفت که افزایش غیرعادی میزان کراتینین هشداری در مورد عملکرد ضعیف یا نارسایی کلیه می‌باشد.

سطح کراتینین بالا ممکن است نشان دهنده این باشد که کلیه شما آسیب دیده و به درستی کار نمی کند.

آزمایش خون برای تشخیص کراتینین معمولا با چند آزمایش دیگر انجام می شود.

این آزمایش ها در طول آزمایشات فیزیکی معمول انجام می شود تا به تشخیص بیماری های خاص و بررسی مشکلات مربوط به عملکرد کلیه شما کمک کند.

 راه های پایین آوردن کراتینین خون بالا

 کاهش مصرف گوشت قرمز

با اینکه فواید گوشت قرمز پخته شده زیاد است، اما مصرف آن به میزان بالا، توصیه نمی‌شود، چراکه یکی از طبیعی‌ترین غذاهای حاوی کراتین، گوشت قرمز است.

پخت و پز این گوشت باعث می شود کراتین به کراتینین تجزیه شود، بنابراین وقتی گوشت قرمز مصرف می‌کنید، سطح کراتینین خود را افزایش می دهید.

افرادی که به طور منظم مقدار زیادی پروتئین مصرف می کنند، سطح کراتینین خود را در بدن افزایش می دهند.

 مصرف مایعات به میزان مناسب

هر چند مصرف بیش از حد مایعات می تواند برای بیماری کلیوی آسیب رسان باشد، اما از طرفی نیز کم آبی و کمبود مایعات می تواند سطح کراتینین را در بدن افزایش دهد.

بهتر است فرد به طور مستقیم با متخصص مراقبت های بهداشتی خود در ارتباط باشد تا مقدار و میزان مصرف مایعات را تعیین کند.

 کاهش میزان مصرف نمک

یکی از دلایل افزایش کراتینین خون می تواند افزایش مصرف نمک و به دنبال آن افزایش فشار خون باشد.

اگر بیمار تنها سطح کراتینین خون او بالا باشد ولی فشار خون و التهاب و ورم کلیه نداشته باشد، بایستی مصرف نمک را در رژیم غذایی خود کم کند. اما اگر هم بیماری ورم و هم فشار خون دارد به طور سختگیرانه ای باید مصرف نمک را یا حذف و یا بسیار محدود کند.

 خوب بخوابید

همانطور که گفته شد خستگی بیش از حد ، کاهش میزان خواب و عدم استراحت کافی میتواند سبب افزایش میزان کراتینین در خون شود.

باید توجه داشت که خواب به موقع و کافی و همچنین استراحت در زمان خستگی میتواند به سلامت شما کمک کند.

مطابق با یک مطالعه، زمانی که ما خواب هستیم، تقریبا تمام عملکردها در بدن‌مان کاهش می‌یابد، از جمله متابولیسم.

تغییر از کراتین به کراتینین با سرعت آهسته‌تری انجام می‌شود و در نتیجه کراتینین بیش‌تری از بدن دفع می‌شود پیش از آن‌که سموم بیش‌تری تولید شود.

بنابراین، اگر می‌خواهید سطح کراتینین را در خانه کاهش دهید، باید بین ۶ تا ۹ ساعت در شب بخوابید.

مراجعه به پزشک حاذق

متاسفانه با یک جستجوی ساده در فضای مجازی و سایت ها متوجه می شوید که برای درمان و حتی علائم کراتینین بالای خون مطالب مختلف و گاهی متناقضی وجود دارد که بسیاری از آنها از طرف پزشکان بیان می شود.

مراجعه به پزشک متخصص نفرولوژی و فشار خون در گام اول میتواند در کنترل و درمان این بیماری به شما کمک فراوانی کند.

همچنین در مراحل بعدی مشورت با یک پزشک متخصص تغذیه خوب میتواند در روند بهبود و کنترل کراتینین خون بسیار موثر باشد.

 درمان کراتینین بالای خون

همانطور که گفته شد در درجه اول به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و به سرعت روند درمان را در یک زمانبندی مناسب و با مشورت پزشک خود آغاز نمایید.

پزشک با انجام آزمایش های متعدد ضمن تشخیص منشا و علل این بیماری و میزان آسیب حاصل از آن به تجویز دارو و ایجاد یک دوره درمانی مناسب میپردازد.

اما در طب گیاهی نیز راه هایی وجود دارد که بعضا بسیار مفید نیز واقع شده اند.

البته توصیه میشود در این زمینه نیز حتما با پزشک خود مشورت کنید. برخی از گیاهان و راه های خانگی مفید برای کاهش سطح کراتینین خون را در ادامه بخوانید:

 گزنه

اگر قصد دارید سطح کرتینین را در خانه پایین بیاورید، این نخستین دارویی است که باید در مورد آن اطلاع داشته باشید. چای گزنه ؛ یکی از موثرترین گیاهان در کاهش میزان کراتینین بالای خون است .

بر طبق برخی مطالعات، گزنه می‌تواند به خارج شدن مواد زائد متابولیک از بدن و تحریک دفع ادرار از کلیه به لطف خواص دیورتیکی که دارد، کمک کند.

این گیاه دارویی حاوی هیستامین‌ها و همچنین فلاونوئیدها است که می‌توانند گردش خون را افزایش دهد و به این ترتیب روند تصفیه‌ی ادرار نیز بهبود می‌یابد. در نظر داشته باشید که برگ این گیاه دارویی برای رفع مشکلات کلیه مفید است.

روش مصرف : دو قاشق چای خوری برگ گزنه خشک را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید. اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس آنرا صاف کنید و بنوشید. چای گزنه را یک یا دو بار در روز بنوشید.

 چای بابونه

این داروی گیاهی نیز یکی از بهترین داروها برای پایین آوردن سطح کراتینین به طور طبیعی است که باید بدانید و استفاده کنید، به خصوص اگر به دنبال این هستید که با شیوه‌ای طبیعی و بدون مصرف دارو سطح کراتینین را کاهش بدهید.

بر اساس برخی مطالعات، مشخص شده‌است که سطوح کراتینین در میان افرادی که به طور مرتب چای بابونه می‌نوشند، پایین است.

علاوه بر این، گیاه دارویی بابونه را می‌توان به عنوان یک آرام بخش ملایم در نظر گرفت که سبب القاء آرامش در فرد می‌شود.

روش مصرف : ۲-۳ قاشق چایخوری از گل بابونه‌ی خشک را در یک فنجان آب جوش بریزید و آن را به مدت ۳ تا ۵ دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف کنید و بنوشید. برای به‌دست آوردن تمام فوایدی که این گیاه دارویی برای سلامتی دارد.

خیار و خیار چنبر تلخ

هر دوی این گیاهان خوراکی می‌توانند سبب شوند که کلیه ادرار بیش‌تری تولید کند و به این ترتیب سبب می‌شود که کراتینین از بدن خارج شود.

 بولاغ اوتی یا آب تره

عرق گیاه بولاغ اوتی یا آب تره یکی از بهترین راه های درمان خانگی برای کراتینین بالای خون است.

این گیاه ادرار آور است ، خون را تصفیه میکند ، برای بیماریهای کلیوی مخصوصا دفع سنگ کلیه مناسب است و جالب است بدانید که آهن قابل جذب بولاغ اوتی از اسفناج هم بیشتر می باشد و به همین جهت می‌تواند در بهبود کم‌خونی مفید باشد.

البته در میزان مصرف این عرق گیاهی باید دقت کرد چرا که مصرف بیش از اندازه آن میتواند مضر باشد.

با خواندن این مطلب علاوه بر آشنایی با این بیماری و علل ایجاد آن، با موثرترین نکات برای پایین آوردن سطح کراتینین خون به طور طبیعی و به سرعت آشنا شده‌اید. توصیه میشود در همه موارد فوق ابتدا با پزشک خود مشورت نمایید.

منبع : ری را