10 راه برای تقویت مغز کودکان
در زمان تولد، مغز نوزاد ۱۰۰ میلیارد نرون دارد. طی چند سال اول زندگی کودک، مغز او دوره‌اي شگفت‌انگیز از رشد را طی کرده و در هر ثانیه، بیش از یک میلیون ارتباط عصبی ساخت می کند. این فرایند رشد مغز، تحت تاثیر عوامل زیادی هست، شامل روابط کودک، تجربیات و محیط.
در یک محیط مثبت، ارتباطات و کانال‌هاي عصبی مغز، فرصت بهتری برای اتصال به هم دارند که در نتیجه باعث میشود از همان کودکی، مهارت‌هاي یادگیری زبان، منطق و برنامه ریزی او تقویت شوند. شما بعنوان پدر و مادر می توانید گام‌هایي در جهت شروع هر چه بهتر زندگی کودک‌تان داشته و همراه با رشد جسمی، مغز او نیز خوب رشد کند.
۱. سیگار کشیدن در دوران بارداری ممنوع
اگر می خواهید کودک‌تان گذشته از تولدش، رشد جسمی و مغزی خوبی داشته باشد اصلا نباید سیگار بکشید و در معرض دود سیگار هم قرار نگیرید. سیگار، نخستین علت پیامدهای ناخوشایند برای نوزدان هست. مواد شیمیایی زیان آور موجود در دود سیگار می توانند اثرات مخربی بر مغز کودک متول نشده‌ي شما بگذارند. اگر در دوران بارداری سیگار بکشید، مواد سمی وارد جریان خون‌تان شده و تنها منبع تغذیه و اکسیژن جنین‌تان مسموم خواهد شد. بچه‌هایي که والدین‌شان سیگار میکشند، تغییراتی در ساختار و عملکرد مغزشان ایجاد شده که منجر به اختلالات یادگیری، ناهنجاری‌هاي رفتاری و آی کیوی نسبتا پایین در این بچه‌ها خواهد شد.
۲. از شیر خود کودک‌تان را تغذیه کنید
شیر مادر برای نوزاد یک ضرورت هست که اضافه بر ساختن سیستم ایمنی او، برای رشد مغزش هم خوب هست. چربی و کلسترول موجود در شیر مادر، رشد مغز کودک را تضمین میکند. در یک تحقیق معلوم شد نوزدان نارسی که در عرض ۲۸ روز اول زندگی‌شان از شیر مادر تغذیه کرده بودند، بعضی نواحی در مغزشان، حجم بیشتری داشته، آی کیوشان بالاتر بوده، دست‌آوردهای آکادمیک‌شان بهتر بوده و حافظه‌ي فعال و عملکردهای حرکتی‌شان نیز مطلوب‌تر بود.
۳. هر چه زودتر کودک را با موسیقی آشنا کنید
هرچه زودتر کودک‌تان را با موسیقی آشنا کنید، اکثر میتوانید رشد مغز وی را تقویت کنید. موسیقی سبب بهبود سلامت ادراک و شناحت او میشود. در واقع موسیقی موجب ترشح دوپامین در مغز شده که انگیزه‌ي یادگیری را در کودک برانگیخته می کند. موسیقی میتواند مطالعه کردن را لذت‌بخش کرده و به کودک کمک کند دنیای پیرامونش را بهتر بشناسد.
آموزش موسیقی در سنین نخست‌ي کودکی می تواند تاثیر شگرفی بر رشد مغز او بگذارد. مححقان دریافتند کودکان خردسالی که موسیقی را فرا می گیرند، در مقایسه با کودکانی که تحت تعلیم موسیقی نیستند، در عرض یک سال، رشد مغزی و حافظه ي بهتری خواهند داشت. مطالعات نشان داده آموزش موسیقی گذشته از ۷ سالگی به رشد مغز کمک میکند. بچه‌هایي که در سنین پایین، فراگیری موسیقی را شروع میکنند، در جسم پینه‌اي مغز «کورپوس کالوزوم»، ارتباط‌هاي بهتری دارند، یعنی قسمتی از مغز که نیمکره‌ي راست و چپ را به هم متصل میکند.
۴. زمان تماشای تلویزیون و بهرهگیری از تبلت و … را محدود کنید
فرقی نمی کند سرتان چقدر شلوغ هست، مشغله‌هاي‌تان را بهانه نکنید تا فرزندتان را اکثر پای انواع اسکرین‌ها بنشانید. صرف کردن زمان چندان پای تلویزیون و … منجر به تضعیف عملکرد آکادمیک شده و کودک زمان کمتری را صرف بازی‌هاي خلاقانه می کند که چاقی، پرخاشگری، مشکلات خواب و ناهنجاری‌هاي رفتاری از پیامدهای آن هست. ضمنا سپری کردن ساعات طولانی پای تلویزیون و …، یعنی تعامل کمتر بین شما و کودک‌تان. در صورتیکه این تعاملات برای رشد کودک بسیار اهمیت دارد.
۵. برای کودک‌تان کتاب بخوانید
شما بعنوان پدر و مادر باید کتاب خواندن را از سنین بسیار پایین برای کودک خود شروع کنید. برایش هر روز کتاب بخوانید، حتی وقتی خیلی کوچک هست! کتاب خواندن را تبدیل به یک آیین پیش از خواب کنید و هر چیزی که برای فرزندتان لذت بخش هست، برایش بخوانید. کودک خردسال شما حتی شاید معنی کلمات را درک نکند اما این را خوب می فهمد که شما از کتاب و مجلات، اطلاعات و دانش کسب میکنید، در نتیجه او هم به کتاب و مطالعه علاقه‌مند خواهد شد.
کتاب خواندن برای بچه‌ها باعث ایجاد تفاوت‌هایي در فعالیت مغز آن ها می شود و به یادگیری زبان و مهارت‌هاي سوادآموزی او کمک خواهد کرد.
کتاب خواندن برای بچه‌ها باعث ایجاد تفاوت‌هایي در فعالیت مغز انها میشود
۶. به ورزش کودک‌تان اهمیت دهید
ورزش برای همۀ در هر سنی خوب هست، حتی برای بچه‌ها. در واقع ورزش و فعالیت‌هاي بدنی منظم، یک راه ساده اما بسیار مهم برای رشد مغز کودک در سنین نخست‌ي اوست. ورزش کردن باعث تقویت حافظه و بهبود قابلیت‌هاي یادگیری شده و از ریسک ضعف‌هاي شناختی و زوال عقل در مراحل بعدی زندگی می‌کاهد.
همینطور ورزش به جریان خون و اکسیژن رسانی به مغز کمک می کند، در نتیجه اعصاب، عملکرد بهتری داشته و کودک شما از سلامت جسمی و روحی و ادراکی بهتری برخوردار خواهد شد. مطالعه‌اي که در سال ۲۰۰۸ انجام شد نشان داد برنامه‌ي ورزشی سیستماتیک میتواند رشد بعضی از انواع پردازش‌هاي ذهنی راکه گفته می شود در مواجهه با چالش‌هاي زندگی مهم میباشند، تقویت کند. تحقیقی دیگر هم نشان داده کودکانی که از لحاظ جسمی فعال و متناسب میباشند، هیپوکامپوس بزرگ‌تری داشته و از نظر حافظه نیز عملکرد بهتری دارند.
۷. غذا هاي سالم به کودک‌تان بدهید
عادت تغذیه‌ي درست را باید از همان دوران کودکی در وجود کودک نهادینه کرد. بدن رو به رشد کودک نیاز به تغذیه‌ي مناسب دارد که نه فقط برای جسمش بلکه برای رشد ذهنی او نیز ضروریست. برای این که مواد مغذی لازم را به بدن کودک خود برسانید به او اسفناج، انواع بِری، سیب، جو دوسر، بروکلی، شکلات تلخ، پرتقال، کلم‌برگ، هندوانه، شیر، بادام و تمام انواع مغزعا را بخورانید.
از دادن فس فود، هله هوله، غذا هاي فرآوری شده و نوشابه‌هایي که شیرین‌کننده‌هاي مصنوعی دارند به کودک‌تان خودداری کنید. این جور مواد خوراکی، هیچ ارزش خوراکی ندارند و نمی توانند مواد مورد نیاز فرزندتان را فراهم سازی کنند و حتی به سلامت او آسیب‌هاي جدی نیز میزنند. همینطور اجازه دهید کودک تان با دست‌هاي خودش غذا بخورد تا مهارت‌هاي حرکتی او تقویت شود. اجازه دهید بافت و طعم غذاها را کشف کند و هماهنگی دست و چشم او تقویت شده و از خوردن، لذت ببرد. هرگز هنگام تغذیه‌ي کودک‌تان، پای تلویزیون ننشینید.
عادت تغذیه‌ی درست برای رشد مغز کودک ضروری است
۸. به کودک‌تان کافئین ندهید
کافئین در نوشابه‌هاي انرژی‌زا، نوشابه‌هاي غیرالکلی و آدامس‌ها وجود دارد. کافئین چندان میتواند رشد مغز کودک‌تان را تحت تاثیر منفی قرار دهد و شکل‌گیری ارتباطات کلیدی در مغز را مختل کند. ضمنا کافئین روی نشانگرهای ساختاری و رفتاری بلوغ مغز اثر می گذارد.
۹. برای کودک‌تان اسباب‌بازی‌هاي خلاقانه تهیه کنید
اسباب‌بازی‌هاي دیدنی زیادی در بازار وجود دارد اما برای تقویت رشد مغز کودک‌تان، بهتر هست انتخابگر باشید و اسباب‌بازی‌هایي را گزینه کنید که خلاقیت و ابتکار کودک‌تان را به کار بگیرد. اهمیت دادن به نوع اسباب‌بازی به رشد مهارت‌هاي کودک کمک میکند، مهارت‌هایي چون جوابگو بودن، زبان و ارتباط، بازرسی هیجان، انعطاف پذیری فهم و شناخت و مهارت‌هاي اجتماعی.
اسباب‌بازی خوب لزوما نباید گران باشد، بلکه وسایل بازی باید ساده و بی‌خطر بوده و اجازه دهند تخیل و تصور کودک، برانگیخته شود، نقل و انتقال آن راحت باشد و چالش ایجاد کند.
برای تقویت رشد مغز کودک‌تان اسباب‌بازی‌هایي را گزینه کنید که خلاقیت کودک‌تان را به کار بگیرد.
۱۰. برای کودک‌تان وقت بگذارید
شما باید بخشی از وقت گرانبهای خود را به کودک‌تان اختصاص دهید تا مهارت‌هاي کلامی و ارتباطی وی را به خوبی تقویت کنید، بنابراین حین شیردادن به کودک، با او در مورد چیزی حرف بزنید یا آهنگی را برایش بخوانید و وقتی بیرون میروید، به چیزهای گوناگون اشاره کنید و انها را نام ببرید.
