همسران و حسادت؛ چرا و به چه علت؟

گهگاه به دلایل مختلفی ممکن است بین همسران حس های ناخوشایندی مثل حسادت شکل بگیرد که می تواند رابطه آنها را به هم بریزد. در این مطلب با دکتر مهدی زارع بهرام آبادی، روان شناس بالینی و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات علوم انسانی درباره حسادت های گهگاهی همسران به یکدیگر گفت و گو کرده ایم و راه های عبور از این مشکل زناشویی را جویا شده ایم.

تفاوت رقابت و حسادت چیست؟

معمولا فردی که حسادت می کند خواسته و هدفی دارد که می خواهد به آن برسد ولی بنا به دلایلی نمی تواند و اگر ببیند به مقابلش به آن هدف رسیده یا نزدیک است به آن برسد، برآشفته و نگران می شود و هرطور شده، می خواهد مانع از رسیدن آن فرد به هدفش شود اما در مورد رقابت کردن این طور نیست. در رقابت افراد سعی می کنند مهارت ها و تلاششان را زیاد کنند و طرف مقابلشان را تخریب نمی کنند. به هر حال حسادت یک رفتار ناسالم و غیرمنطقی است، در حالی که رقابت این خصوصیات را ندارد.

افراد چگونه می توانند از حسادتی که در وجودشان شکل گرفته فاصله بگیرند؟

باید به خود و توانایی هایشان اعتماد داشته باشند و به زندگی توام با درد و رنج و حسرتشان پایان دهند و روح خود را به آرامش دعوت کنند تا ریشه های حسد و حسرت در آنها خشکانده شود.

انسان تا زمانی که به دیگری حسرت می ورزد احساس ناامنی و آسیب پذیری می کنند بنابراین شکست سدهایی که مانع احساس عشق و آرامش می شوند، در هم ریختن تمام موانعی که زندگی را به کام ما تلخ می کند و راها کردن پیشداوری ها نسبت به دیگران و تغییرپذیر شدن، شرایط تازه زندگی را فراهم می کنند.

به عبارت دیگر، باورهای آسیب زا و منفی را از خود دور کردن و مسیرهای بن بست را رهاکردن و به جریان هستی متصل شدن نیازمند گذاشتن کوله بار حسرت بر زمین است. فقط در این صورت است که بارقه امید دوباره در دل ایجاد می شود و اطمینان از دست رفته به زندگی بر می گردد.

ریشه حسادت چیست؟

حسادت عمدتا ریشه در ضعف بینش افراد و عقده های سرکوب شده دارد. کسی که نیازهایش سرکوب شده و از طرفی توانایی هاش را هم نمی شناسد، سعی می کند مانع پیشرفت دیگران شود و حتی گاهی رفتارهایی می کند که کاملا غیرمنطقی و غیرطبیعی هستند و معمولا با غیبت کردن و پرخاشگری خود را نشان می دهند.

حسادت بین همسران چگونه و به چه دلایلی ایجاد می شود؟

وقتی اختلاف و تعارض بین همسران افزایش پیدا کند و زوج ها به جای یک رقابت سالم مانع پیشرفت یکدیگر شوند، حسادت در رابطه آنها ایجاد می شود و این به مرور زمان می تواند تخریب کننده باشد.

مثلا وقتی همسران هر دور در یک جا کار می کنند ولی درآمد یکی از آنها بیشتر از دیگری است، ممکن است حس حسادتی بین آنها شکل بگیرد یا وقتی اختلاف تحصیلی بین آنها زیاد باشد، گاهی حسادت شدت می گیرد در حالی که با آگاهی و قبول شرایط می توانیم حس حسادت را با رقابت تعویض و فضا را از تنش خارج کنیم تا به دوستی با یکدیگر برسیم.

نگاه ناعادلانه نسبت به داشته های خود و حسرت خوردن به آنچه دیگری دارد، چه عواقب منفی ای در زندگی دارد؟

زخم های حاصل از رنجش و حسرت موجب ایجاد بیماری های مختلفی در انسان می شود بنابراین راه رسیدن به آرامش واقعی شناخت احساسات مثبت و منفی و از بین بردن علف های هرز خشم، کینه و حسد از ذهن است.

احساسات مسموم جنبه های منفی شخصیت، تاثیر ویرانگری بر زندگی خود اطرافیان از قبیل طلاق، انکار مسئولیت ها، مقایسه بی امان، حسرت خوردن و نگرانی مداوم و... به جا می گذارد اما هنگامی که روند بازسازی را در خود شروع می کنیم بخش های مختلف وجود خود را مالک می شویم و به نوعی احترام به خود را افزایش می دهیم و هماهنگی و تعادل را به دست می آوریم.

باید توجه داشت که دردهای روانی همیشه با خطاهای شناختی ارتباط دارد و با فاصله گرفتن از این دردها می توان رویدادهای زندگی را معنایی تازه بخشید. به هر حال با فاصله گرفتن از خودآزاری می توان تصویرهای ذهنی خود را هرس کرد.

این گونه افراد باید گفت و گوهای درونی خود را تغییر دهند زیرا تا زمانی که حسرت می خوریم، قربانی هستیم و هر اندازه خود را انکار کنیم ضربه پذیری و بیماری از حسرت های گذشته و آینده در جسم و جانمان بیشتر لانه می کند. ترک کردن زندگی سراسر حسرت و پشیمانی نیازمند اراده ای انسانی است. به جرات می توان گفت حسد، حسرت و رنجش ها مانند غل و زنجیرهای روح انسان هستند، در حالی که آرامش روانی در سایه داشتن ذهن آرام، پذیرنده، امید و امکان تغییر است.

وقتی همسران به یکدیگر حسادت می کنند، این رفتار چقدر به فرزندانشان آسیب وارد می کند؟

خیلی زیاد. بسیاری از بچه ها در این شرایط قربانی می شوند و این احساس نارضایتی امنیت و آرامش را در خانه از بین می برد. بهتر است زمینه ایجاد حسد را برای فردی که حسود است به وجود نیاورید. هرگز کاری نکنید یا حرفی به زبان نیاورید که سبب بروز حسادت در همسرتان شود؛ مثلا از فردی خاص که هم جنس و هم ردیف همسرتان است، ترجیحا تمجید و تعریف مکرر نکنید و در مقابل، از همسرتان در جمع تعریف کنید و ارزش و مقام او را بالا ببرید. از طرف دیگر، ابراز علاقه به هر شکلی که باشد، می تواند پایه و اساس زندگی مشترک را استحکام بخشد.

نگذارید ای موریانه زندگی تان را بخورد

دکتر بهروز بیرشک*:

حسادت رذیلتی است که می تواند به بافت زندگی مشترک آسیب وارد کند و رابطه همسران را خدشه دار کند. به همین دلیل بهتر است قبل از اینکه این حس هم خودتان و هم زندگی تان را به هم بریزد، سعی کنید از طریق گفت و گو نگرانی هایتان را از بین ببرید چون اگر حس حسادت بین همسران وجود داشته باشد، نه تنها از نظر روانی خودشان دچار مشکل می شوند، بلکه کودکانشان نیز آزار خواهنددید.

متاسفانه چون ارتباط کلامی در خانواده ها کمتر از گذشته است، خیلی از نگرانی ها و دغدغه ها به ایجاد حس هایی مثل حسادت منجر می شود. بهتر است در وهله اول در مورد دغدغه هایتان با یکدیگر حرف بزنید و سپس سعی کنید توانایی هایتان را بشناسید و خود را کم نبینید چون اگر غیر از این اتفاق بیفتد، روز به روز فاصله بین زوج ها بیشتر خواهد شد و دیگر حرفی برای هم نخواهند داشت و زندگی به یک میدان جنگ تبدیل خواهدشد بنابراین اگر حس حسادت و رقابت ناسالم در زندگی شما ایجاد شده، بهتر است زودتر از یک مشاور کمک بگیرید و سعی کنید جنبه های مثبت یکدیگر را ببینید تا زودتر دست از حسادت بردارید.