ایده های کاربردی برای همبازی شدن با نوزاد های 1 تا 2 ساله
رفتار با نوزاد , کودکی که متولد میشود، مجموعه‌اي از توانایی‌هاي بالفعل است؛ توانایی‌هایي که در تماس با پدر و مادر و دنیای بیرون، بالفعل می شوند. بازی پدر و مادر با فرزند یکی از راه‌هاي کلیدی و مهم برای شکوفایی استعداد کودک و رشد صحیح اوست؛ راهی که از همان بدو تولد به روی پدر و مادر باز است و به وسیله آن می توانند با فرزند خود ارتباطی مؤثر و زیبا برقرار کنند و وی را در ابعاد مختلف پرورش دهند.
نام بازی که می آید، بیشتر اسباب‌بازی‌هاي خوش‌رنگ و لعاب و گران‌قیمت در ذهن می آید. اما بازی می تواند خیلی ساده و با وسایل در معرض شکل بگیرد و بسیار هم لذت‌بخش و مفید باشد.
روز جهانی کودک بهانه‌اي است تا با برخی از این بازی‌هاي دوست‌داشتنی که می توانید تا دوسالگی با فرزندتان انجام دهید، آشنا شوید؛ بازی‌هایي که هم به تقویت توانایی‌هاي جسمانی، شناختی و پرورش خلاقیت او کمک میکنند، هم رابطه محکمی بین فرزند و پدر و مادر شکل میدهند.
نوزاد 0 تا 3 ماهه
شما در هر سنی میتوانید با فرزندتان بازی کنید؛ حتی اگر تازه متولد شده باشد. برترین بازی‌ها برای نوزاد، بازی‌هاي جسمی و حرکتی هستند که هم برای او لذت‌بخش است و به رشد احساسی و عاطفی‌اش کمک می کند، هم برای تقویت ماهیچه‌ها و التیام حرکاتش مفید است.
– هنگامیکه پوشک نوزاد را عوض میکنید، جاهای مختلف بدن وی را با انگشت کمی فشار دهید و صدایی از خودتان دربیاورید؛ مثلاً بگویید: «بینگ». اینکار شما دقت نوزاد رابه بدنش و لمس شما جلب میکند؛ حتی ممکن است کودک شروع کند به حرکت دادن گردن خود و نگاهش رابه سمتی که شما بدن وی را لمس کرده اید ببرد.
– دستان نوزادتان را بگیرید، صورت خودرا رو به روی صورت او قرار دهید و دست‌هایش را روی صورت‌تان بکشید. در طول روز، برای یکبار هم که شده این حرکت رابا نوزاد خود انجام دهید و صورت‌تان را روی صورت او بگذارید. اینکار را همراه با شعر خواندن انجام دهید تا هم به او امنیت دهید، هم حس لامسه و شنوایی‌اش را تقویت کنید.
– نوزاد را در حالت‌هاي مختلف بخوابانید و با انگشتان صورت وی را نوازش کنید و حرف بزنید تا نسبت بشما واکنش نشان دهد. او نیاز دارد که در طول روز حدود 30 دقیقه روی شکم خود بخوابد تا بتواند بغلتد و قدرت نظارت گردن خود رابه دست آورد.
برای این که نوزادتان دراین حالات بماند، وی را روی تخت، به روی شکم بخوابانید و خودتان هم رو به روی او بنشینید و حرف بزنید یا شعر بخوانید تا دقت‌اش جلب شود یا کتاب مصوری را جلوی او باز کنید تا رنگ‌هاي کتاب وی را سرگرم کند. اما دقت کنید که به محض این که نوزاد احساس خستگی کرد، وی را به حالات اول برگردانید.
نوزاد دراین سن شروع به شناخت جزئی‌تر آدم‌ها و محیط اطراف خود میکند.
نوزاد 3 تا 6 ماهه
نوزاد دراین سن شروع به شناخت جزئی‌تر آدم‌ها و محیط اطراف خود می کند. پس بازی‌هایي برای او مفید خواهد بود که به این شناخت کمک کند.
– کودک را رو به روی صورت خود نگه دارید با او حرف بزنید و ماجراهای جذاب روز را برایش تعریف کنید! اجازه بدهید حس شنوایی او تقویت شود و دقت و تمرکز وی را بسنجید.
– بر خلاف تصور سنتی، بازی با آینه برای نوزادان 3 تا 6 ماهه مفید است؛ وقتی که کودک عکس‌العمل خودرا در آینه می بیند، درست مانند این است که با کودک دیگری همبازی شده است. فرزندتان را جلوی آینه ببرید و با انگشت روی آن بزنید و اسمش را صدا کنید یا روی دیوار نزدیک به زمین آینه‌اي نصب کنید تا وقتی وی را روی شکم می‌خوابانید خودرا ببیند و سینه‌خیز رفتن را تمرین کند.
– اسباب‌بازی‌هایي که صدا دارند، وسایل مناسبی برای بازی دراین سن هستند؛ خصوصا آن‌هایي که با ضربه زدن یا لمس به صدا در می آیند. با این اسباب‌بازی‌ها کودک یاد میگیرد با حرکت کردن میتواند تغییراتی در محیط ایجاد کند.
– می توانید در اواخر پنج یا شش‌ماهگی، با تکان دادن جغجغه در اطراف، فرزندتان رابه حرکت کردن به سوی‌هاي مختلف تشویق کنید. فرزندتان را روی زمین بخوابانید و با صدای جغجغه یا حرکت دادن اسباب‌بازی‌ها و خواندن شعر، وی را تشویق کنید از حالت خوابیده بلند شود و بنشیند.
نوزاد 7 تا 9 ماهه
کودک دراین سن طبق معمول شروع به نشستن میکند، بنابر این شما می توانید بازی‌هایي با او انجام دهید که به او برای اینکار کمک کند.
– نوزاد دراین سن نیاز به لمس کردن دارد، شما می توانید با یک نایلون زیپ‌دار، چند چشم عروسک یا دکمه رنگی و ژل موی سر برای بازی فرزندتان وسیله‌اي جذاب درست کنید و وی را سرگرم کنید. اگر فرزندتان دندان دارد و ممکن است کیسه را گاز بگیرد، بهتر است بجای ژل موی سر، از ژله غذایی استفاده کنید.
– تعدادی کتاب و اسباب‌بازی را داخل یک جعبه قرار دهید و آن رابا کاغذ رنگی بستبندی کنید. بعد با دست زدن و شعر خواندن، فرزندتان را تشویق کنید بسته را باز کند و وسایل داخل جعبه را برایش نام ببرید.
– تمام اسباب‌بازی‌هاي نرم و انعطاف‌پذیر فرزندتان را جمع کنید و داخل یک لگن بریزید و وی را داخل لگن بنشانید در حین بازی حس لامسه فرزندتان تقویت میشود و از سوی دیگر چون تمام اسباب‌بازی‌هایش را یک‌جا می بیند، میتواند تفاوت‌هاي آن‌ها را از نظر رنگ، اندازه و جنس درک کند.
کودک 10 تا 15 ماهه
دراین سن کودک نیاز به حرکت دارد. او شروع به حرکت با دست و پا می کند ودر آستانه یک‌سالگی می ایستد و نخستین قدم‌ها را بر می‌دارد؛ شما میتوانید بازی‌هایي با او انجام دهید که این حرکات را در او تقویت کند. هم چنین کودک یاد می گیرد از دستانش به صورت هدف‌دار استفاده کند.
– روی در اتاق، در ارتفاعی که قد فرزندتان به آن برسد، با نوار چسب‌هاي رنگی و برچسب‌هاي کارتونی، شکل‌هاي مختلف درست کنید. اینطوری میتوانید به دو هدف برسید؛ از طرفی فرزندتان تهییج می شود که ایستاده بازی کند، از سوی دیگر کار کردن با دست‌ها را تمرین می کند. البته برای این تمرین یکی دو بار چسب‌ها را جلوی او از روی در بر دارید و دوباره بچسباید تا فرزندتان یاد بگیرد.
کودکان به کشف طبیعت و پدیده‌هاي جدید علاقه زیادی دارند و اینکار به رشد خلاقیت آن‌ها کمک میکند.
– یکی از بازی‌هایي که می توانید با فرزندتان انجام دهید این است که گل‌ها و گلبرگ‌هاي مختلف را بعد از خشک کردن، به اصطلاح لمینیت نرم کنید و یک اسباب‌بازی ساده و طبیعی و رنگارنگ برای او درست کنید. میتوانید برای کودک نام گل‌ها را بگویید یا رنگ‌هاي مختلف رابا او تمرین کنید.
– شما می توانید به شکل خیلی ساده رنگ انگشتی درست کنید؛ به این صورت که غذای کودک بخرید و آنرا تا حدی با آب مخلوط کنید که به اندازه رنگ‌هاي انگشتی سفت شود. بعد به آن انواع گوناگونی از رنگ غذا اضافه کنید. نتیجه کار می شود رنگ‌هاي انگشتی غذایی که هم ضرری ندارد، هم پاک کردن آن‌ها آسان‌تر است.
نوزاد دراین سن نیاز به لمس کردن دارد
کودک دو ساله
– برای فرزندتان کتاب حکايت بخوانید و با همراهی خود او، با حیوانات اسباب‌بازی یا عروسک‌هایش شخصیت‌هاي حکايت‌ها را بازی کنید. دراین بازی علاوه بر خلاقیت، قوای تخیل او هم پرورش مییابد.
اگر فرزندتان همبازی هم سن‌وسال ندارد، با همراهی او و عروسک‌هایش، قایم‌باشک بازی کنید. اینکار ذهن وی را جست‌وجوگر و کنجکاو می کند.
– از آنجایی که در دو سالگی کودک از شیر گرفته میشود و هم ممکن است آموزش دستشویی رفتنش را شروع کنید، برای این که این کارها روزمره رابه طور غیر مستقیم به او یاد بدهید، می توانید از عروسک‌هاي فرزندتان کمک بگیرید؛ مثلاً با یکی از عروسک‌هاي مورد علاقه او وارد مصاحبه شوید و از او بخواهید هر هنگام دستشویی داشت بگوید. به این شکل فرزندتان رفتار صحیح رابا آنچه شما با عروسک اجرا کرده اید، همانندسازی میکند.
