نحوه مصرف داروها در دوران بارداری
انواع گروه های دارویی برای دوران بارداری
به طور کلی داروها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در ۵ طبقه A، B، C، D و X دسته بندی می‌شوند که هر طبقه شامل یکسری داروهایی می‌گردد که هر کدام ممکن است اثرات متفاوتی را بروی جنین داشته باشد.
داروهای گروه A بی خطرترین و گروه X پرخطرترین نوع داروها از نظر ایجاد عوارض بر روی جنین محسوب می‌شوند، گروه A داروهایی هستند که مصرف آنها در دوران بارداری هیچ خطری را به همراه ندارد و ممکن است فوایدی نیز برای مادر و جنین داشته باشد مانند آهن، فولیک اسید و برخی ویتامین ها (البته به میزان تجویز شده)
لیست داروهای گروه B
گروه B جزو داروهایی هستند که عوارض آن بر روی انسان ثابت نشده است اما در آزمایش های حیوانی هشدارهایی صادر شده است. مانند برخی آنتی بیوتیک ها مثل پنی سیلین و آموکسی سیلین.
داروهای گروه C
داروهای گروه C فقط باید با تجویز پزشک مورد مصرف قرار بگیرد. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها هنوز رد نشده است و یا اینکه مطالعات انسانی انجام نشده است و پزشک زمانی که احساس کند فواید مصرف این گروه از داروها از مضرات احتمالی آن بسیار بیشتر است و مصرف آن برای بیمار ضروری است تجویز انجام می‌دهد.
لیست داروهای گروه D
بیماران قبل از مصرف این گروه از داروها باید مشاوره بارداری انجام دهند که در صورت باردار بودن مصرف این داروها برای آنها ممنوع است مانند برخی داروهای بیماران سرطانی.
لیست داروهای ممنوعه در بارداری
مصرف این داروها احتمال سقط، تولد نوزادی با ناهنجاری سر و صورت و مرگ پس از تولد را به همراه دارد.
ایزوتریتنوئین ها (آکوتان و راکوتان و ..) جزو داروهای رایج در درمان آکنه های شدید پوست صورت بخصوص در زنان است، این دارو برای برطرف کردن جوش‌های صورت و داشتن پوستی صاف مورد استفاده قرار می‌گیرد که متاسفانه ممکن است به عوارض مصرف این داروها توجهی نشود. مصرف این داروها موجب سقط جنین و بروز ناهنجاری‌های در نوزاد می‌شود.
برخی داروهای ضد میگرن جز گروه x هستند و استفاده از آنها در بارداری ممنوع است و برخی داروهای جلوگیری کننده از ریزش مو مانند «فین استراید» اگر به اشتباه در زنان باردار مورد استفاده قرار بگیرد نوزاد را با مشکلاتی و ناهنجاری شدیدی مواجه می‌کند.
بیماران اگر بیماری زمینه‌ای خاصی دارند و یا از برخی داروها استفاده می‌کنند. باید قبل از بارداری با پزشک مشورت کنند و در صورت نیاز از داروهای جایگزین استفاده کنند.
بارداری در خانم های سرطانی
زنان مبتلا به سرطان در صورتی که بخواهند باردار شوند، بایستی کاملا تحت نظر متخصص انکولوژی و متخصص زنان باشند. این افراد باید توجه داشته باشند شیمی درمانی همانگونه که بر رشد سریع سلول های سرطانی موثر است بر سلول های در حال رشد سریع جنین نیز اثرات نامطلوب خواهد داشت.
درباره مصرف داروهای ضد تشنج در زنان باردار : مصرف این دسته از داروها که اکثرا جزو دسته D هستند احتمال بروز شکاف کام و لب و برخی ناهنجاری‌های دیگر را در نوزادان افزایش می‌دهند.
با توجه به مصرف قرص های آرامبخش در برخی مادران : مصرف والیوم یا دیازپام (و سایر بنزودیازپین ها) برای جنین خطرناک هستند و جزو دسته داروهای D قرار دارند و مصرف این دسته از داروها ممکن است موجب بروز بسیاری از ناهنجاری ها و شکاف کام و لب در نوزادان شود.
غیر از مصرف داروها برخی عوامل مانند قرار گرفتن در برابر اشعه X نیز می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد : قرار گرفتن در معرض این اشعه در ماه های اول بارداری موجب بدشکلی های و ناهنجاری های سر و صورت می‌شود.
با توجه به فاجعه دارویی که چندین سال پیش در اروپا رخ داد باید گفت: تالیدومید دارویی است که در اروپا به عنوان آرامبخش مورد استفاده قرار می‌گرفت اما بعدها مشخص شد در زنان باردار موجب کاهش تهوع صبحگاهی می شود که بعد از استفاده وسیع از این دارو، موجب بروز ناهنجاری یا مرگ پس از تولد در نوزادان شد. بنابراین به افراد توصیه می‌شود هر دارویی که تازه به بازار وارد می‌شود را بدون اجازه پزشک مصرف نکنند زیرا ممکن است عوارض آن در طولانی مدت بروز پیدا کند.
مصرف قرص های آنتی هیستامین جدید که متاسفانه در کشور ما نیز بسیار رایج شده است را یکی دیگر معضلات دارویی در دوران بارداری دانست و گفت: عوارض مصرف این داروهای جدید مشخص نیست و تا جای ممکن بهتر است از داروهایی که سال ها استفاده شده اند و جواب خود را پس داده اند با تجویز پزشک، استفاده شود.
