۱۲ نکته درباره تجسم خلاق برای رسیدن به موفقیت
۱. تعریف تجسم خلاق
تجسم خلاق روش خاصی برای استفاده از قدرت تخیل‌تان است. تجسم خلاق فرایندی شناختی است که شامل شکل دادن به تصاویر ذهنی روشن و واضحی می‌شود. در این فرایند، به طور آگاهانه این تصاویر را تغییر می‌دهید، و در عوض، هیجان‌های‌تان درباره‌ی موضوعات این تصاویر تغییر می‌کنند. با تمرین تجسم آینده‌ی دلخواهتان، همان آینده را خواهید ساخت.
از این تکنیک با هدف ایجاد تغییرات فیزیولوژیک نظیر التیام زخم و کاهش درد استفاده می‌شود. به علاوه، از این تکنیک برای درمان مشکلات روانشناختی نظیر اضطراب و غمگینی و هم‌چنین، بهبود اعتماد به نفس و عزت نفس استفاده می‌شود. کاربرد دیگر این تکنیک کمک به آدم‌ها جهت بهبود کارکردشان در موقعیت‌های اجتماعی نیز هست.
۲. تاریخچه‌ی تجسم خلاق
هر آدمی به شکلی ناخودآگاه از تجسم خلاق استفاده می‌کند. برای نمونه، ممکن است احساس گرسنگی کنید و غذایی را که می‌خواهید بخورید، تصور کنید؛ سپس تصور کنید برای رسیدن به آن غذا تلاش می‌کنید. این فرایند باید اتفاق بیفتد، حتی اگر کاملا ناخودآگاه باشد؛ در غیر این صورت، به اقدامی دست نخواهید زد تا به غذای دلخواهتان برسید. بنابراین، از این نظر، تاریخچه‌ی تجسم خلاق به قدمت انسان است.
تاریخچه‌ی انجام خودآگاهانه‌ی تجسم خلاق نیز به قرن‌ها پیش باز می‌گردد. سیسرون، خطیب و سیاستمدار رومی، ایده‌ی چشم ذهن را گسترش داد، ایده‌ای که توسط جفری چاسر در کتاب افسانه‌های کنتربری در ادبیات معرفی شد. البته، چشم ذهن بخشی از ذهن است که با تصاویر تجسمی سر و کار دارد.
به تازگی، روانشناسان، پزشکان، و پژوهشگران به تجسم خلاق به عنوان یک عمل آگاهانه علاقه‌مند شده‌اند. در اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰، نویسنده‌ی متعلق به جنبش معنویت عصر جدید، شاکتی گواین، به طور مفصل درباره‌ی نحوه‌ی استفاده از تجسم خلاق برای پیشرفت شخصی توضیح داد.
۳. پایه و اساس تجسم خلاق
باورهای خاصی وجود دارند که باعث اثربخشی تجسم خلاق می‌شوند. با وجود این، به گفته‌ی گواین و سایر نویسنده‌های معتقد به تجسم خلاق، برای شروع انجام این تمرین و بهره‌مندی از فواید آن، الزاما نیازی به پذیرش هیچ گونه باور خاصی وجود ندارد. فقط باید این تکنیک را به طور دائم و مرتب انجام دهید. باورهای زیر صرفا چارچوب نظری مربوط به این تمرین را نشان می‌دهند.
الف. همه چیز به انرژی مربوط می‌شود، از جمله افکار.
ب. انرژی دارای یک ویژگی مغناطیسی است؛ بنابراین، برخی افکار و احساسات انواع مشابه‌ای از انرژی را جذب می‌کنند.
پ. افکار به انرژی تغییر شکل می‌دهند؛ بنابراین، هر آن‌چه انتظار و باور دارید، به قوی‌ترین صورت ممکن، ابتدا در ذهن و سپس در واقعیت شکل می‌پذیرد.
۴. معنی دقیق تجسم کردن
به نظر می‌رسد اصطلاح ”تجسم کردن” به شکل دادن و مشاهده‌ی یک تصویر در ذهن اشاره داشته باشد. بسیاری از آدم‌ها تجربه‌ی مشاهده‌ی تصویری را دارند که در چشم ذهن‌شان خلق کرده‌اند.
با وجود این، سایر آدم‌ها آن‌چنان “تجسم‌گرا” نیستند. در عوض، آن‌ها ممکن است هر آن‌چه را تصور می‌کنند، حس کنند. آن‌ها شاید احساسی داشته باشند که از برخی جهات قابل درک باشد؛ با این‌که فقط درباره‌ی تصویر فکر می‌کنند.
نکته‌ی مهم درباره‌ي تجسم خلاق این است که باید افکاری واضح، مفصل، و روشن درباره‌ي اهداف‌تان داشته باشید. به این ترتیب، مهم نیست آیا تصاویر را به نظر مشاهده کنید یا فقط آن را در ذهن‌تان به طور روشن تعریف کنید.
۵. مراحل تجسم خلاق
هر یک از متخصصان با روش‌های مخصوص به خود از تجسم خلاق استفاده می‌کنند، و گواین نیز فرمول مخصوصی برای این تکنیک خلق کرده است. تکنیک گواین برای تجسم خلاق دارای چهار مرحله است.
مرحله‌ی یک
مرحله‌ی اول صرفا شامل انتخاب یک هدف است. به چیزی فکر کنید که می‌خواهید به دست بیاورید یا اتفاق بیفتد. وقتی که نخست، شروع به تمرین تجسم خلاق می‌کنید، اهدافی را انتخاب کنید که تقریبا مطمئن هستید می‌توانید به آن‌ها برسید. ایجاد اهداف کوچک و رسیدن به موفقیت‌‌های کوچک کمک‌تان می‌کنند بتوانید تجسم خلاق را بهتر بیاموزید.
مرحله‌ی دو
مرحله‌ی دوم شامل ایجاد یک تصویر ذهنی از چیزها یا پیامدهای دلخواهتان است. این چیزها را به گونه‌ای تصور کنید که گویی همان‌طور که دل‌تان می‌خواهد از پیش وجود داشته‌اند. این تصویر را به صورت شفاف و با جزییات کامل ایجاد کنید. خودتان را به عنوان بخشی از این تصویر قرار دهید. خودتان را به گونه‌ای مشاهده کنید که از وجود این دستاورد یا رسیدن به این موقعیت لذت می‌برید.
مرحله‌ی سه
در طول روز، بارها و بارها تصویری را که در مرحله‌ی دو ایجاد کرده‌اید در ذهن‌تان مرور کنید. غالبا آن را در ذهن‌تان تصور کنید، ولی برای محقق کردن‌شان به خودتان فشار نیاورید. فقط کافی است در طول روز، هنگام انجام فعالیت‌های معمول، آن را در ذهن‌تان همراه داشته باشید.
مرحله‌ی چهار
مرحله‌ی چهارم روش گواین شامل افزودن حس مثبت‌گرایی به آن تصویر ذهنی است که پیش‌تر خلق کرده‌اید. تصور کنید که هم‌اکنون بهترین نتیجه‌ی ممکن را به دست آورده‌اید.
نکاتی درباره‌ی استفاده از تجسم خلاق
با یک دستورالعمل مختصر می‌توانید تجسم خلاق را تمرین کنید. با این حال، برخی آدم‌هایی که از این تکنیک استفاده کرده‌اند، معمولا به این نتیجه رسیده‌اند که برخی تمرین‌ها و رفتارهای خاص به پیگیری تجسم خلاق و بهره‌مندی از فواید آن کمک خواهند کرد. در ادامه‌ی این مقاله به برخی نکات درباره‌ی نحوه‌ی انجام تجسم خلاق اشاره می‌کنیم.
۶. داشتن ذهن باز
حتی برای افزایش شانس بهره‌مندی از فواید تجسم خلاق، باید به آن به عنوان یک پدیده‌ی محتمل نگاه کنید. اگر فکر می‌کنید تجسم موفقیت هدر دادن وقت است، احتمالا همین طور خواهد شد. اگر قاطعانه باور داشته باشید، امیدواری به موفقیت، کار احمقانه‌ای است، احتمالا قادر نخواهید بود موفقیت را به شکل مثبت تجسم کنید. به احتمال زیاد برای اجتناب از شکست، جلوی احساسات‌تان را می‌گیرید. ولی حتما لازم نیست برای بهره‌مندی از فواید تجسم خلاق، به آن اعتقاد بسیار قوی داشته باشید. فقط کافی است ذهن‌تان را باز نگه دارید و به این فکر کنید که احتمال رسیدن به موفقیت وجود دارد.
۷. یادگیری مراقبه
بیش‌تر آدم‌ها از دوران کودکی و در سراسر زندگی عادت دارند حرف‌های منفی به خودشان بزنند. غالبا، حرف‌هایی که از معلم‌ها یا والدین در ذهن‌تان باقی می‌مانند، باعث می‌شوند زندگی جذابیت‌اش را برای‌تان از دست بدهد یا دائما احساس شکست کنید. یکی از راه‌های مقابله با این افکار ناخواسته تمرین مراقبه است.
یکی از تکنیک‌های مراقبه این است که اجازه دهید افکار وارد ذهن‌تان شوند، و بدون آن‌که قضاوت‌شان کنید یا نزد خود نگه‌شان دارید، آن‌ها را از ذهن‌تان خارج کنید. با ادامه‌ی تمرین مراقبه، بهتر از گذشته قادر خواهید بود افکار منفی‌تان را بدون آن‌که بتوانند بر قدرت تجسم‌تان تاثیر منفی بگذارند، از ذهن‌تان عبور دهید.
۸. تکنیک‌های کسب آرامش (ریلکسیشن)
تقریبا در هر شرایطی می‌توانید تجسم را تمرین کنید. با این حال، برای کسب بهترین نتیجه از تجسم خلاق، بهتر است این کار را یک یا چند مرتبه در روز، هنگامی که احساس آرامش می‌کنید، انجام دهید. از تکنیک‌های کسب آرامش (ریلکسیشن) از قبیل تنفس عمیق یا آرام‌سازی ماهیچه‌ای سیستماتیک استفاده کنید. این تکنیک‌ها نه فقط هیجان‌های‌تان را آرام می‌کنند، بلکه افکارتان را نیز واضح و روشن می‌کنند. در این شرایط، بهتر از قبل قادر خواهید بود تصاویر ذهنی روشن مورد نیازتان را ایجاد کنید.
۹. تصور بهترین اتفاق ممکن
وقتی در استفاده از این تکنیک مهارت پیدا کردید، اهداف مهم‌تری را تجسم کنید. در هر شرایط، می‌توانید بهترین اتفاق ممکن را تجسم کنید. فرض کنید شرکت‌تان را در حال کوچک‌تر شدن است و ممکن است شغل‌تان را از دست بدهید. وقتی برای خودتان هدف‌گذاری می‌کنید، نباید صرفا به از دست ندادن شغل‌تان فکر کنید. به ارتقای درجه در آن شرکت یا حتی پیدا کردن یک شغل بهتر فکر کنید. خودتان را در آن شغل تصور کنید. جزییات واضح و روشنی را از جایگاه‌تان تصویرسازی کنید؛ به طور واضح ببینید در شغل جدیدتان دقیقا چه کار می‌کنید، و مزایایی را که بودن در این جایگاه برای‌تان ایجاد شده‌اند تصور کنید. بهترین نتایج ممکن را تصور کنید.
۱۰. تمرین مداوم تجسم خلاق
گواین تجسم خلاق را نوعی سحر و جادو می‌داند. با این حال، حتی اگر ما نیز با وی موافق باشیم، قطعا از آن دسته سحر و جادوهایی نیست که بتوان با یک ورد آن را به سرعت عملی کرد. تجسم خلاق، بیش‌تر از هر چیز دیگر، به تمرین نیاز دارد. فارغ از هر پیامد و اتفاقی، باید تجسم خلاق را به طور مداوم انجام داد.
اگر می‌خواهید تجسم خلاق را امتحان کنید، نباید انتظار داشته باشید به سرعت به نتیجه برسید. اگر خود را بیش از اندازه تحت فشار قرار دهید، ممکن است دچار بی‌صبری و دلسردی شوید، و حتی بدون آن‌که شانسی برای خود قائل شوید، آن را رها کنید. تجسم خلاق را مانند یک چوب جادویی فرض نکنید. در عوض، تجسم خلاق را مانند یک عادت روزانه در نظر بگیرید.
راه‌حل‌هایی در صورت عدم توانایی بهره‌مندی از فواید تجسم خلاق
اگر بعد از انجام تجسم خلاق نتوانید از هیچ‌گونه فواید آن بهره‌مندی شوید، باید چه کار کنید؟ آیا می‌توان کاری کرد تا از فواید آن بهره‌مند شوید؟ نخستین کاری که لازم است انجام دهید این است که موانع اثربخشی تجسم خلاق را شناسایی کنید. هنگامی که الگوهای افکار منفی‌تان را کشف کنید، می‌توانید آن‌ها را مورد به مورد تغییر دهید.
۱۱. خلاصی از شر باورهای محدود کننده
شاید متوجه شده باشید زندگی‌تان بی‌نظم است، ولی هیچ ایده‌ای برای بهبود این وضعیت نداشته باشید. در این صورت، احتمالا آمادگی لازم را برای تجسم خلاق نخواهید داشت. ممکن است بیش از اندازه دچار باورهایی باشید که باعث محدودیت‌تان می‌شوند. این باورها می‌توانند باعث شوند خودتان را آدمی ناشایسته، بی‌استعداد، زشت، یا ناپایدار تصور کنید. تجسم خلاق می‌تواند عزت نفس‌تان را افزایش دهد. با وجود این، اگر بیش از اندازه احساس بدی نسبت به خود داشته باشید، تصور این‌که بتوانید به هر چه می‌خواهید برسید، برای‌تان دشوار خواهد بود.
۱۲. مقابله با مشکلات سلامت روان
افسردگی یا اضطراب نیز می‌توانند مانع از ایجاد تصاویر ذهنی مثبت شوند. در این صورت، فارغ از این‌که به انجام تجسم خلاق می‌پردازید یا خیر، دریافت کمک برای درمان فوری این مشکلات روانی بسیار بااهمیت خواهد بود. اگر نگران سلامت روان‌تان هستید، مراجعه به پزشک یا یک روانپزشک نخستین اقدام مناسبی است که باید انجام دهید.
نخستین مرحله برای رسیدن به مطلوب‌ترین حالت زندگی، رسیدن به سلامت کامل روان است. با مقابله با وضعیت‌هایی نظیر افسردگی و اضطراب، می‌توانید شرایط را برای پیشرفت و رشد شخصیتی در تمام حوزه‌های زندگی مهیا کنید. آن‌گاه می‌توانید تمام تمرکزتان را به رسیدن به اهداف عالی و بالاترین توان بالقوه‌تان معطوف کنید. با هر گام مثبتی که بر می‌دارید، بیش از پیش به مهم‌ترین خواسته‌های‌تان نزدیک می‌شوید!
ترجمه :امیر رضا مصطفایی
